De 52-jarige prostituee Rafaela nam me mee langs de rokerige cafes, donkere hoeken en bijzondere figuren van de Kurfürstenstraße.
Het is zaterdagochtend, acht uur. Rafaela is 52 jaar, en ze rookt een klein, dun sigaartje. Ze vertelt me dat ze in ware liefde gelooft. Een paar meter verderop, op een parkeerterrein, rennen een paar ratten achter elkaar aan. De afgelopen dag en nacht heb ik met Rafaela doorgebracht. Ze heeft met maar één man seks gehad, maar ze zegt dat het op een goede nacht er soms wel acht of meer kunnen zijn.
Rafaela werkt als prostituee in de Kurfürstenstraße, in de grootste tippelzone van Berlijn. “Mijn droomman loopt ergens rond,” vertrouwt ze me toe. “En als ik hem ontmoet, zal ik me helemaal warm van binnen voelen, ook al is het buiten vijfentwintig graden onder nul – begrijp je wat ik bedoel?” Rafaela lacht hard, diep en vaak. Soms klinkt haar lachen meer als hoesten. Ze zegt een optimist te zijn, “ook al helpt dat niet echt.”
Rafaela en ik kennen elkaar nu zo’n vierentwintig uur. Ze is die hele tijd wakker geweest – ze houdt zichzelf op de been met koffie, wodka en bier. Haar vrije tijd brengt ze door in plaatselijke barretjes, waar ze op gokkasten speelt.
Om deze buurt van Berlijn beter te begrijpen, mag ik mee met Rafaela en een aantal van haar collega’s, de hele dag en nacht in de Kurfurstenstraße rondhangen. In die tijd ontmoet ik een vrouw die hier al sinds haar twaalfde werkt, een buurtpriester die prositutees wil helpen om aan dit werk te ontsnappen, een 87-jarige man die op een klapstoeltje zit en kijkt hoe de vrouwen de hele dag voorbij komen, en natuurlijk Rafaela.
8.00 uur
Als ik vandaag, vrijdag, om acht uur begin, is er maar één prostituee aan het werk – een vrouw van in de vijftig met een kort zwarte jurkje aan. Kort daarna ontmoet ik Rafaela, die voor Bistro Adler zit. Al snel vertelt ze me dat ze sinds haar achttiende in de prostitutie zit, maar pas sinds kort weer in de Kurfürstenstraße werkt. De afgelopen zeven jaar werkte ze als straatveger in Berlijn, wat voor haar een droombaan was. Ze zegt dat ze toen verliefd werd op een IT-specialist, die om steeds meer geld vroeg – eerst wilde hij geld voor een jas, maar als snel wilde hij een stereotoren kopen. “Ik dacht dat als ik hier weer zou gaan werken, ik het geld sneller bij elkaar zou kunnen krijgen,” zegt ze. Rafaela ging in eerste instantie met die man samenwonen, maar nadat hij toegaf eigenlijk geen baan te hebben, belandde ze op straat.
Binnen in Bistro Adler gooit een vrouw muntje na muntje in een gokautomaat. Een ander ligt in elkaar gedoken te slapen in een stoel. Haar blonde pruik is van haar hoofd gegleden, waardoor haar hoofd zichtbaar is. “Moet je nou eens kijken,” zegt een man die zichzelf voorstelt als Toni. Hij komt hier al twintig jaar lang regelmatig, “Sinds ik achttien ben.” Hij krijgt een paar keer per maand een pijpbeurt, waar hij 25 euro voor betaalt. Hij werkt ‘s nachts als ober en slaapt overdag. “Ik kan niet lang tegen zonlicht,” vertelt hij me. Toni kwam op zijn zeventiende met een boot vanuit Algerije naar Duitsland. Zijn vader betaalde tweeduizend euro voor de overtocht.
“Mijn hobby is anale seks,” zegt hij als ik hem vraag wat hij het leukste vindt aan zijn manier van leven. “Dat vind ik echt leuk.” Een paar tellen later komt er een vrouw van in de vijftig met een dweil en emmer voorbij: “Iedereen eruit, ik moet schoonmaken.”
9.00 uur
“Kom, ik zal je de mooie straten laten zien,” zegt Rafaela. Prostitutie is legaal in Duitsland, maar politici in Berlijn dreigen constant het te verbieden, omdat steeds meer bewoners klagen over mensen die seks hebben in hun tuinen en in de bosjes. Waar eerst parkeerplaatsen waren voor sekswerkers en hun klanten, staan nu luxe appartementen. Het nieuwste gebouw met luxe woningen heet “Carre Voltaire”, waar appartementen vijfduizend euro per vierkante meter kosten.
Rafaela loopt naar het eind van de binnenplaats van de oude gebouwen. Verspreid over het asfalt liggen condooms, een rode string, lege pakjes sigaretten, plastic bekers en menselijke uitwerpselen. Daarna loopt ze met me naar een garage waar het zo mogelijk nog erger stinkt. Iemand heeft een bord met spijkers op de ingang getimmerd, om mensen buiten te houden. “Alleen domme Oost-Europese meiden gebruiken garages en gaan onder de prijzen van anderen zitten,” klaagt Rafaela. Zij vraagt 50 euro voor seks en ontmoet haar klanten in gehuurde appartementen of auto’s. Terwijl anderen het voor 20 euro doen, op een plek zoals waar we nu staan.
Rafaela had haar eerste klant toen ze achttien was. Ze vroeg hem 150 Duitse mark, wat nu gelijk staat aan ongeveer 75 euro. Ze reageerde op een advertentie in de krant: “Model gezocht voor huisbezoek.” toen ze het nummer belde, had ze al vrij snel door dat de man niet op zoek was naar een model. Toch ging ze er de volgende dag heen. “Ik stond echt heel lang voor de deur, en zocht de moed om aan te bellen,” zegt ze. Toen ze het deed, opende een vrouw de deur. Ze nam haar mee naar een kamer waar mannen naar binnen gingen en vrouwen uitkozen. De eerste die binnenkwam koos haar. Later vertelde ze de man dat het haar eerste keer was, dus legde de man uit wat hij wilde. “Ik stond daar de hele tijd als een opgezet dier.
Aan het einde van haar eerste dag had ze 255 euro verdiend. “In de metro naar huis had ik het idee dat iedereen aan me kon zien wat ik gedaan had. Ik ben toen uitgestapt en gaan lopen.”
Een uur later wordt de 27 jarige Tom* door een vrouw binnengelaten in éen van de lelijke garages. Zeven minuten later zit ik met Tom bier te drinken in een pub en vraag ik hem om zijn ervaring te beschrijven. “Het was cool,” zegt hij. “Ik wilde gewoon neuken. Gewoon neuken zonder iemand te hoeven respecteren.” en hoe was het voor haar? “Ze zei dat ik een grote lul had.”
Tom bestelt nog een biertje – zijn tiende vandaag, zegt hij voordat hij vertelt dat-ie nog nooit echt een vriendin heeft gehad. “Ik weet niet wat liefde is,” zegt hij. “Ik kom hier vaak, maar het is geen plek die je blij maakt.” Vijf uur later valt het me op dat Tom nog steeds aan het drinken is, op de stoep van dezelfde pub.
Gerhard Schönborn, de 56-jarige eigenaar van cafe Neustart – iets verderop – snapt mannen als Tom niet. “Er zit een verkrachter in mensen zoals hij,” zegt hij. Bij Neustart kunnen de vrouwen die op straat werken gratis pastasalade en plakjes kaas krijgen. En ze kunnen er hulp vinden als ze van de straat af willen.
Als ik Gerhards kroeg binnenkom, liggen er vier vrouwen te slapen in zwarte stoelen, en ééntje op de bank. Op een klein krijtbord achter hen staat geschreven: “Zowel het leven als de dood kan ons niet scheiden van de liefde van God.” Er staat een doos waar vrouwen hun gebeden in kunnen doen.
Zijn doel is niet om de vrouwen te bekeren, zegt Gerhard. Hij wil ze gewoon helpen. Zijn team bestaat meestal uit vijf tot tien vrijwilligers die de sekswerkers aan een baan als schoonmaker helpen, en aan hun eigen flat. “Maar dat gebeurt veel te weinig,” geeft Gerhard toe.
Zijn kerk staat ook op de Kurfürstenstraße. “Als dit is wat je ziet, iedere keer dat je een de dienst hebt gehad, moet je er iets aan doen.” Ondanks dit alles, wil Gerhard niet dat straatprostitutie verboden wordt, omdat het probleem dan “Verplaatst wordt naar de rand van de stad.”
Het zou Rafaela niet veel uitmaken als de handel op de Kurtfürstenstraße zou verdwijnen. “Het wordt alleen maar erger en erger,” zegt ze. De vrouwen vertrouwen elkaar niet. “Als je iemand vraagt om een condoom, dan schudden ze hun hoofd.”
Om twaalf uur zit Rafaela op een barkruk in Nil, een kroeg op ongeveer zeventig meter van Gerhards plek. Drie of vier vrouwen zijn buiten aan het werk. Later vertelt de bareigenaar dat hij de vrouwen eigenlijk nooit binnenlaat, alleen Rafaela. Dit is de enige kroeg op de strip waar de wc deuren op slot kunnen. Bij alle anderen zijn de sloten eraf gehaald, omdat men bang is dat mensen in de wc overlijden aan een overdosis.
15.30 uur
Sandra vertrekt altijd om half vier van huis om te gaan werken. Ze is begin dertig en heeft nog maar een tand, die een beetje aan haar bovenste tandvlees hangt. Voordat ze naar haar eerste klant gaat haalt ze een ijsje.
Sandra is opgegroeid in Neustrelitz, een stad met ongeveer twintigduizend inwoners in Meckenlenburg-Voorpommen, in het noorden van Berlijn. Haar vader overleed op jonge leeftijd en de geliefden van haar moeder zorgden altijd voor problemen. Eén van hen heeft geprobeerd haar seksueel te misbruiken, zegt ze.
Toen ze twaalf was liep ze weg van huis en leefde ze op de straat. Al snel raakte ze verslaafd aan drugs. Op diezelfde leeftijd begon ze met sekswerk om haar verslaving te kunnen betalen. Ze realiseerde zich dat ze hetzelfde bedrag in tien minuten kon verdienen waarvoor ze normaal gesproken tien uur voor zou moeten bedelen. Haar eerste klant wilde gepijpt worden, maar ze gaf over in zijn broek. Hij heeft haar wel betaald, vertelde ze. Terwijl haar ijsje begint te smelten, vertelt ze dat ze de strip graag zou verlaten. Maar dat kan ze zich niet veroorloven. Ze wil ook stoppen met heroïne, maar dat lukt haar niet. Een arts heeft haar een opioïde-behandeling voorgeschreven, maar dat helpt niet echt.
Rafaela zit in een pub die Kurfürsten heet. Binnen hangt een discobal aan het plafond. Er staan drie vodka-energy’s op tafel. Rafaela is samen met Claudia van tweeënveertig. Zij drinkt een mixje met Ice Tea en vodka. De twee hebben het over een kennis die onlangs was overleden. Het gaat over een Europees meisje die vorige week een overdosis nam, vlakbij de garages. Waarschijnlijk is ze overleden tussen afvalbakken. “Iedereen zegt het gezien te hebben, maar niemand heeft ingegrepen. Dat doet me pijn.”
Even later zet de barman een bruinkleurige vodka-mix voor Rafaela’s neus. “Ik zei het nog, meer wodka en minder van dat gummyberensap,” roept ze hem na.
Er zit een enorm groot litteken op de rechterdij van Claudia. Als ik vraag hoe ze daaraan komt, schudt ze haar hoofd. Geen van beide vrouwen heeft pepperspray of een wapen bij zich. “Als ik een wapen bij me had gehad, hadden zij er ook één gehad,” zegt Claudia. De politie meldde vorig jaar 2345 misdaden in de Kurtfürstenstraße, waarvan 50 ernstig gewonden, 273 winkeldiefstallen, 49 kidnappingen en 50 overvallen.
Rafaela heeft ook een litteken, op haar wenkbrauw. Die heeft ze van een pooier van twintig jaar geleden. Dezelfde man brak de kaak van een andere sekswerker, pakte een vrouw bij haar voeten en hing haar uit het raam en dreigde een zwangere vrouw in haar buik te schoppen. Rafaela moest zichzelf van hem uitkopen voor 50.000 dollar. Totdat ze het geld bij elkaar had, moest ze iedere dag naar de Kurtfürstenstraße komen.
20.00 uur
Een paar uur per middag observeert de 78-jarige Horst de Kurfürsenstraße vanuit een klapstoel. “Wat zou ik anders moeten doen?” vraagt Horst. “Thuis zitten en de hele dag televisie kijken?” Naast hem zit een veel jongere gast in een wit trainingspak. Hij luistert naar technomuziek uit een boombox. Op een doos achter hem staat een pak koekjes, en fles limonade en een plastic zak vol met kleren. Die zijn daar neergelegd door sekswerkers. Even later komt er een blinde vrouw langs. Ze pakt een neongroene bh, en ruilt hem in voor een witte.
“Zij daar,” zegt Horst. Hij wijst naar een roodharige vrouw in een korte, grijze jurk. “Zij woont vlakbij mij.” Horst vraagt de vrouwen nooit om geld, maar soms wel om seks. Als hij dat doet, kan dat tot problemen leiden. Kort geleden is hij verwond door een vrouw met een mes. Ze stal zijn bankpas en sloot hem op in zijn appartement. “Ik zag haar vandaag, daar verderop,” zegt hij. Het lijkt erop dat hij geen wraakgevoelens koestert. Hij zegt dat hij beseft dat het het een cocktail is van verslaving, pooiers en armoede dat vrouwen op straat zet. “Het is een verdrietig spel.”
Ik vraag hem waarom hij er dan toch aan mee doet. Horst lacht. “Ja, dat is waar. Ik doe mee, maar ik behandel de vrouwen goed.” Horst was 30 jaar lang vrachtwagenchauffeur, is vier keer getrouwd en heeft een zoon die hij al 5 jaar niet gezien heeft. Toen we afscheid namen, fluisterde hij op een waarschuwende toon: “Pas goed op jezelf, het is hier niet veilig. Mensen verdwijnen hier.”
22.30 uur
Een straathoek verder, zit een 50-jarige vrouw op schoot bij een man met vettig, zwart haar. Ze hebben seks. Ietsje verderop in de straat staan twee mannen bier te drinken. Ze schenken totaal geen aandacht aan wat er recht voor hun neus gebeurt.
Rond dit tijdstip, laat in de avond, zijn er ongeveer 50 sekswerkers actief in de Kurfürstenstraße. De lokale overheid zegt geen idee te hebben hoeveel vrouwen er werken als sekswerker. Tweeduizend vrouwen hebben zich geregistreerd bij de gezondheidszorg – want dat moet – maar nog veel meer vrouwen werken illegaal. Volgens Hydra, een adviesgroep voor sekswerkers, zouden er in Berlijn 8000 werkzaam kunnen zijn.
Rafaela komt langs om me te vertellen dat ze niet zo’n zin heeft in haar werk. Daarom heeft ze vannacht ook maar één klant. Ze begint woest te foeteren over de mannen. Over hoe vies ze zijn, over hun kleine piemels en dat ze het leuk vinden om haar te beffen. “Soms, als het condoom te groot is, hangt het topje ervan in mijn keel,” zegt ze terwijl ze een kokhalzend geluid maakt. “Ik probeer altijd zo min mogelijk werk te doen.”
Om drie uur ‘s ochtends komen we terug bij een lege Nil. Rafaela vertelt dat ze getrouwd was met een man die doodging toen hij in de dertig was. Ze heeft hem nooit verteld wat voor werk ze doet, maar ging nooit met hem naar bed als ze diezelfde dag een klant had gehad.
De zon komt al snel daarna weer op. We zien een optreden van de Duitse zanger Udo Jürgens op televisie. Hij staat in een zilveren jas met een strikje, naast een vrouw met een kapsel uit de jaren 80. Ze zingen: “Ik wens je liefde zonder lijden, en dat je nooit hoop verliest.” Rafaela en de barman zingen mee.
“Bestaat liefde zonder lijden?“ vraagt de barman. Rafaela zegt stellig: “Nee.”
Bron: Vice