Stuur politici, militairen en ambtenaren op reis en een vonk kan zomaar overslaan. Seks, uitspattingen en spionage behoren tot de grote risico’s. Wie gaat er deze NAVO-top met de billen bloot? En wanneer wordt de prijs betaald?
De ’honey trap’ is een gevreesd wapen, dat in zijn eenvoud alle moderne technieken overtreft. Zin in seks, behoefte aan erkenning, eenzaamheid, een slecht huwelijk, of een begrijpelijk verlangen naar de ware. Oogcontact, een leuke ontmoeting, toenadering. Het opzetten van zo’n treffen is een intensief trainingsdoel in tal van landen.
Seks en spionage. Een ’honingval’, in de gedaante van een mooie vrouw of man, is berucht bij veiligheidsdiensten. Het betreft zeker niet enkel prostituees. Het is ook het terrein van vakkundige agenten in een spel met menselijke kwetsbaarheden.
„Honey traps zijn bij elke diplomatieke en militaire bijeenkomst veel reden tot zorg,” is de ervaring van voormalig inlichtingenman Ronald Sandee. Hij is oud-MIVD’er en was elf jaar geleden de medeoprichter van het bedrijf Blue Water Intelligence in de VS.
’Oekraïne, Israël en Rusland spelers in dit veld’
„Ik zie met name grotere landen en buitenstaanders als Oekraïne, Israël en Rusland als spelers in dit veld. Daarnaast zijn het de grotere NAVO-landen, die een agenda hebben, waarin een honey trap een strategische rol kan spelen.” Den Haag als werkveld biedt dezer dagen specifieke mogelijkheden: „Mannelijke escorts”, verwacht Sandee. „Iets wat in Nederland geaccepteerd is, maar in veel landen taboe.”
Voorbereiding en gedegen kennis zijn kernwoorden. „De diensten van alle NAVO-landen zijn zeker een jaar fulltime bezig geweest met het veilig houden van de mensen en organisatie”, zegt veiligheidsdeskundige Glenn Schoen. „Reken maar dat andere diensten er minstens zoveel tijd in hebben zitten. Alle mogelijkheden worden dan verkend.”
Doelwitten in het verleden waren zeer geruchtmakend. Zo belandde ooit de Britse defensieminister John Profumo na bezoek aan een nachtclub in een driehoeksrelatie met een callgirl en een KGB-agent. Daarmee raakte hij verstrikt in een web tussen de maffia en Russische inlichtingendienst. Veel landen kennen er inmiddels varianten op.
Dat allerhoogste niveau is overigens niet waar de grootste successen worden behaald. „Als politici voor een honey trap vallen, dan zijn ze waarschijnlijk al gecompromitteerd.” Een dienst heeft meer aan een carrière-ambtenaar of -diplomaat, aldus Sandee. „Omdat die vaak meer op de achtergrond werkzaam zijn en dossierhouders zijn op gevoelige onderwerpen, waarin een dienst interesse heeft.”
Ook Nederland heeft er ervaring mee. In Nederland zal de AIVD eerder hiertoe overgaan dan de MIVD, stelt Sandee. „Binnen de NAVO was Nederland ten tijde dat ik bij de MIVD werkte toch een van de bravere jongetjes van de klas. Je deed geen nare dingen ten opzichte van partners en bevriende landen, terwijl we door Wikileaks en de Snowden-files weten dat andere ’bevriende’ landen heel anders dachten.”
Bevriende landen en vijandige landen – zij hebben alle immense belangen. Ook de verdeeldheid van de NAVO ten opzichte van Rusland speelt een rol, zoals Hongarije. Op deze NAVO-top waarop circa 8500 militairen, ambtenaren, journalisten – en namens alle deelnemende landen ook spionnen – samenkomen, wordt de grootste investering in de defensie-industrie beklonken sinds de oprichting van de alliantie. Al die miljarden euro’s komen na deze top straks terecht bij de industrie.
Wie kent wie, dat is daarbij nog steeds cruciaal.
Maar ook: Wie heeft wie in de tang? De nationale defensie-industrieën, de inlichtingenwereld, militairen en ambtenaren kennen grote verwevenheid. Niet zelden stappen militairen en ambtenaren over. En amoureuze relatie of een dosis compromitterende informatie – „Kompromat”, zoals de Russen zeggen – kan doorslaggevend zijn in beïnvloeding van beslissingen of de strategie rondom belangrijke orders. „Bovendien willen Rusland en China er ook graag alles van weten”, zegt Schoen.
Militairen en ambtenaren kunnen er zelf ook veel schade van ondervinden, zegt advocaat en oud-militair Michael Ruperti. Hij stond meermalen militairen bij die door een affaire of korte relatie konden rekenen op het wantrouwen van de eigen diensten. „Soms blijkt dat pas bij een promotie of een nieuwe functie, die niet doorgaat.” Een cliënt van hem kwam er jaren door thuis te zitten. Dit leidt soms tot zeer ingewikkelde en gevoelige arbeidsrechtelijke zaken.
Het zijn overigens niet altijd specifiek de geheime diensten die de kaart van seks en relaties spelen. Sandee: „Het komt ook voor dat een criminele organisatie een honey trap zet, om van de diensten verzekerd te zijn van een ambtenaar of politicus.” Het vlees is zwak en vooral in het buitenland. Het onbespied wanen is naïef. „Maar wat mij telkens weer opviel, is dat veel militairen en ambtenaren de kans maar moeilijk kunnen weerstaan om zich te buiten te gaan in het buitenland. Compromittatie is een serieus probleem tijdens dit soort bijeenkomsten.”
Dat de prostitutie in hotels en uitgaansgelegenheden hoogtij zal vieren, is duidelijk. Ruperti: „De Telegraaf sprak een uitzendbureau van escorts, dat al maanden bezig was met de voorbereiding. Dat betrof onder andere de verplichte screenings en aanvragen van verklaringen omtrent gedrag.”
Hij viel bijna van zijn stoel. „Als onze diensten prostituees aan het screenen zijn, dan steken we dus energie in het faciliteren van levensgrote risico’s. Iedereen met verstand van inlichtingen kent het gevaar van de honey trap. Dit zou direct reden moeten zijn voor Kamervragen aan Brekelmans en Tuinman…”
Vanuit het perspectief van inlichtingen kunnen er ook voordelen zijn, meent Sandee: „Het is aan de hotels om dit wel of niet toe te laten. Ik verwacht dat alle grotere landen – de Engelsen, maar ook Duitsers, Fransen of Amerikanen – vragen om dit toe te laten, en dat met name de AIVD het voortouw zal nemen om hotels te instrueren om een oogje dicht te knijpen. Een escortbedrijf kan anders ook nog een deal sluiten met personeel of de manager van een hotel.”
Bij een eerdere politieke top bleken, stelt hij, zo ongeveer alle hotels voorzien van afluisterapparatuur en camera’s. „Daar heb je dan weer ’sweep teams’ voor van de bezoekende landen die alle kamers van hun officiële delegaties doorzoeken.
Officials krijgen vooraf een contra-inlichtingsbriefing, waar ze op moeten letten, wat ze moeten doen en wat ze niet moeten doen. Of ze zich daaraan houden, is een tweede. Omdat het Nederland is, een bevriend land, een NAVO-partner, kan de aandacht voor dit soort zaken verslappen bij een aantal delegaties.”
De valkuilen zijn legio voor de deelnemers. Het door een eigen dienst gewoon laten schuinsmarcheren van een delegatielid is namelijk ook berucht, volgens de oud MIVD’er. „Ze vergaren zo informatie tegen zo’n eigen functionaris, zodat ze die in eigen land onder controle hebben.”
Golden shower Trump zou zijn verzonnen
Wat is waar? Wat is schijn? In zijn vorige termijn kreeg de Amerikaanse president Donald Trump eveneens het verwijt in een honey trap te zijn geraakt. Volgens het beruchte Steele-dossier zou hij in Moskou over zich heen hebben laten plassen door prostituees. De opsteller van dit dossier wordt nu gezien als een oplichter, die valse ’intelligence’ verkocht. De golden shower zou zijn verzonnen.
Welke operaties er de komende dagen volgen, zijn het geheim van de smid. Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Soms de rest van zijn carrière. En anders komt het op een moment dat het niet meer wordt verwacht. Eén ding is zeker volgens oud-MIVD’er Sandee: mannen en vrouwen gaan er de komende NAVO-top weer op uit om specifieke doelwitten te verleiden, of zelfs langdurige relaties mee te beginnen.
Veiligheidsdeskundige Glenn Schoen denkt dat het voorkomen van aanslagen of terreur nu allergrootste prioriteit heeft. „Het is altijd een vijfhoek. Er is zorg om eenlingen, activisten, extremisten, en natuurlijk de statelijke factoren en georganiseerde misdaad. Er zijn voor die laatste twee grote mogelijkheden.”
„Er is een hoop informatie waar je doorgaans niet makkelijk bij kunt. Zo’n grote bijeenkomst biedt veel ingangen, zoals bij transport, hotels, meetings, of gewoon aan de mevrouw aan de hotelbar. De belangen zijn immens.”
Advocaat Ruperti hekelt de dubbele moraal. Hij wijst de bewindslieden op het ’faciliteren’ van prominente gasten, „om buiten de 180 minuten vergadering te kunnen ontspannen met high class-escorts. Uiteraard een zeer aantrekkelijk vooruitzicht voor de NAVO-prominenten, deze Nederlandse gastvrijheid. Maar hoe zit het met de beveiligers en anderen die hen van A naar B moeten vervoeren?”
„Er zijn zeker militairen en ambtenaren bij de ministeries en overheidsinstanties die hier moeite mee hebben.” Een tijdje geleden vernam hij dat een aantal militairen specifiek is gewaarschuwd. „Zij kregen te horen dat prostitueebezoek in strijd is met de Gedragscode Defensie. Hoe leg je dat uit?”
Bron: Telegraaf.nl