Toen de PTT in de jaren tachtig 06-lijnen ging verhuren, klotste het geld bij sekslijn-exploitanten al snel tegen de plinten. Dramaserie Dirty Lines portretteert de goudzoekers uit deze tijd. Hoe verliepen de opkomst en ondergang van deze telecommiljonairs in het echt?
Het is de gelukzaligheid van de goudzoeker die op zijn eerste, vette klomp stuit, die scène in Dirty Lines. De vrije jongens van de telefoonseks beseffen dat ze veel, heel veel geld gaan verdienen met hun handeltje in dirty talk. In de Nederlandse serie die de opkomst van telefoonsekslijnen schetst, buigen de broers en zakenpartners Frank en Ramon Stigter van Teledutch en hun compagnons zich over het elektrische kastje waarop de telefoonlijnen zijn aangesloten. De lampjes moeten gaan knipperen als er telefoonverkeer is. Die ochtend in 1986 verscheen er namelijk een advertentie in De Telegraaf waarin bekend werd gemaakt dat hete meiden geile verhaaltjes zouden vertellen op het betreffende nummer. Nu wordt boven de lampjes vurig gebeden om geile toehoorders.
Maar na het aftellen is er geen geknipper. De lampjes branden continu. Zelfs nadat de stekker er een paar keer in en uit is gegaan. Pas als een van de teleseksbazen ter controle de hoorn opneemt en wordt geconfronteerd met een verwarde sekslijnklant – ‘Hee hallo, is daar iemand?’ – volgt de onvermijdelijke conclusie. Die lampjes branden continu omdat de lijnen continu bezet zijn. Vijfentwintig lijnen 24 uur per dag à raison van 50 cent per minuut. K-ching!
De cowboys van het 06-wildewesten verdienden geld als water
Zo zal het ongeveer zijn geweest bij de eerste sekslijnexploitanten. Er werd van 1986 tot medio jaren negentig geld als water verdiend met telefoonseks. Die scène in Dirty Lines bijvoorbeeld, waarin Frank maar niet kan besluiten om een Porsche of een Ferrari te kopen, en vervolgens allebei maar aanschaft? Echt gebeurd. George Skene, samen met zijn in 2020 overleden broer Harold, eigenaar van Teleholding, Nederlands eerste 06-lijnbedrijf, had precies datzelfde luxeprobleem en hanteerde precies dezelfde pragmatische oplossing. De personages Frank en Ramon zijn dan ook losjes gebaseerd op de broers George en Harold. En Teleholding heet in Dirty Lines Teledutch. Het waren de cowboys van het 06-wildewesten, een bedrijfstak die eind jaren tachtig ontplofte.
Dirty Lines probeert wat van de historische context van dat scharnierpunt van de jaren tachtig en negentig mee te geven. Want kijk, daar staan onze protagonisten te dansen in de legendarische Roxy, aan de vooravond van de house-explosie. En kijk, een van de vriendinnen van de hoofdpersoon neemt uit Berlijn een stukje muur mee. En wie verder kijkt ziet ook hoe de sekslijnindustrie bijdroeg aan die roes van vrijheid, blijheid waarmee de bedompte jaren tachtig uitgeleide werden gedaan. Een verhaal niet eerder op tv verteld.
Die terugblik laat ook zien dat seks voor het eerst op zo’n grote schaal en met zulke winsten werd vermarkt in Nederland. Het was een tijd waarin de antieke Nederlandse telefoondienst PTT betaalnummers, de 06-lijnen, verhuurde aan particulieren om te exploiteren. Die konden wat voor telecommunicatieservice dan ook leveren, waar de PTT uiteraard een graantje van meepikte. De beller werd meestal 50 cent per minuut in rekening gebracht waarvan PTT Telecom 45 cent opstreek. De investeringen van Teleholding in 1986? 12 duizend gulden en hardware die uit niet meer bestond dan een schakelkast, een antwoordapparaat en wat cassettebandjes. De omzet in 1988? 2,5 miljoen gulden per maand.
De Skene-broers met hun Teleholding waren de eersten in Europa die in 1986 de mogelijkheden van teleseks roken. Een paar maanden later volgde Menno Buch. De baas van Dutch Tele Group en Red Ear Productions, die begin jaren negentig met zijn 1.200 lijnen marktleider werd en voorzitter van de landelijke belangengroep van 06-exploitanten, werd het gezicht van de sekslijnenindustrie. Buch, die het nog later tot bonafide BN’er schopte met zijn tv-programma Seks voor de Buch, begon met een kantoortje in Haarlem en een recordertje op de grond. Als 06-tycoon eindige hij in 1995 met een kantoor in Overveen en de computers in een pand op het industrieterrein van de Rotterdamse Waalhaven.
En allemaal werkten ze in eerste instantie volgens het zelfde stramien. Voor 50 gulden konden jonge vrouwen, meestal studentes, erotische scripts oplepelen op tapejes, naar eigen inzicht op smaak gebracht met gekir en gekreun. Die cassettes werden afgespeeld om de klant aan de andere kant van de lijn – hoorn aan het oor, broek op de enkels – klaar te kletsen.
Hoge stemmen waren het geilst, live contact was geiler dan een bandje
Volgens de overlevering zaten daar nogal wat beginnende actrices bij die het ver hebben geschopt. Al waren de dames niet altijd even geschikt voor verbale bevrediging. Xaviera Hollander, de beroemde ex-hoerenmadam die internationale faam verwierf met haar memoires The Happy Hooker, heeft destijds ook gewerkt voor Teleholding: ‘Ze wilden van die hoge vrouwenstemmen. Die waren het geilst. Maar die jonge meiden hadden vaak te weinig ervaring om overtuigend geile praat uit te slaan. Teleholding heeft mij gevraagd ze te coachen. Ik woonde toch in de buurt.’
Maar een opgenomen stem bleek al snel niet genoeg. Live contact was geiler, leverde meer telefoontijd op en meer geld in het laatje. Daarnaast kwam er al stevige concurrentie opzetten. Buch begon een paar maanden na Teleholding. En iedere exploitant moest zich onderscheiden om op te vallen in een groeiende markt. De tijd dat een hijgend antwoordapparaat afdoende was om miljonair te worden, was na een jaar wel voorbij. Al snel kon je ook live een-op-een met een rijpere vrouw of een studente die de Griekse beginselen was toegedaan. Eén op drie zelfs. Hollander deed de vrouwenlijn bij Teleholding waar ze met twee andere dames een vocaal trio vormde en vernederde desgewenst mannen live op de sm-lijn. Hollander: ‘Ik kon met drie woorden een man aan een orgasme helpen.’
Cora Emens danste destijds weleens als gogodanseres in de Roxy en maakte met radio- en tijdschriftenmaker Willem de Ridder, als Cora en Willem, onder andere erotische hoorspelen voor het piratenradiostation Radio 100. Emens: ‘Stel je het maar voor als seks met de luisteraar via de radio.’ Dan is het maar een kleine stap naar seks via de telefoon.
‘We werden benaderd door Teleholding. Ik was destijds een verlegen jonge vrouw van 29 die gezondheidskunde had gestudeerd. En ik wist ook wat van seksuologie. Maar ik heb echt niet aan mijn ouders verteld wat ik allemaal deed. Willem, die destijds mijn partner en leermeester was, heeft me aan de hoorspelen gekregen. Hij vertelde me dat ik de meest sexy stem had die hij ooit had gehoord.’
Als Cora en Willem begonnen ze met de Problemenlijn. ‘Er belden nagenoeg alleen mannen. Was vrij eenvoudig werk hoor. Het kwam op drie zaken neer: Of hij kwam te snel klaar, of zij wilde niet vaak genoeg, of hij kreeg hem niet omhoog.’ En het was zeker niet allemaal bedoeld om de zinnen te prikkelen. ‘Ik probeerde, ook vanuit mijn gezondheidskundige achtergrond, altijd goed te luisteren en echt te helpen.’ Therapie via de telefoon – net zo makkelijk.
Babbelen, humor, sport, beursadvies, horoscopen – maar vooral sekslijnen
De mogelijkheden van 06-lijnen waren legio en lang niet allemaal zinnenprikkelend. De partyline of babbelbox, met zijn tienen ouwehoeren in de ruimte, was retepopulair. Komiek Dolf Brouwers verkocht grappen en grollen aan de telefoon. Beursgoeroe Rienk Kamer gaf beleggingsadvies. Henk Spaan en Harry Vermeegen klusten bij. Freek de Jonge probeerde het met een conferencelijn, maar die mislukte jammerlijk. Verkeersinformatie, weerberichten, horoscopen, sportuitslagen, beursnoteringen: alles waar je nu een app voor hebt, kon je toen via een hoorn te horen krijgen. Henk Krol, indertijd hoofdredacteur van de Gay Krant, stuntte in 1996, de nadagen, nog met zijn eigen gaylijn waarvoor de klant maar 20 cent per minuut hoefde te betalen.
Maar de grootste innovator moet wel marktleider Menno Buch zijn geweest, de man die voor tv-kijkend Nederland het gezicht was van de sekslijnen, de man die ten volle besefte op hoeveel verschillende manieren zo’n telefoonlijn te exploiteren viel. Hoogstandje was Buchs Snelweg Sex Lijn die in 1994 startte. Een nieuwe wet stelde toen strengere eisen aan de vergunningen voor bordelen. Heel wat sekswerkers hadden geen zin in de bijbehorende papierwinkel en besloten om hun diensten dan maar in campers op parkeerplaatsen aan te bieden. Buch speelde daarop in door het rondreizende seksgezelschap de ruimte te bieden om hun locaties door te geven op de Snelweg Sex Lijn.
En een geld dat er verdiend werd. Cora Emens kreeg een salaris van 3.000 gulden. ‘Dat was 1.000 gulden per dag! We mochten zelf een bedrag noemen en toen ze meteen akkoord gingen, stonden Willem en ik met onze oren te klapperen. Soms deed ik ook de lijn voor vrouwen of de sm-lijn op een avond. Dat was weer 1.000 gulden extra. Ik had geen andere baan erbij. Willem werkte bij de VPRO. En met een beetje geluk werkten we maar een of twee dagen in de maand.’
Maar die bedragen waren niets vergeleken bij het geld dat bij de eigenaren van de lijnen binnen stroomde. In het boek De lustfabriek – 50 jaar Nederlandse porno-industrie wordt een inkijkje gegeven in de 06-cashflow in de hoogtijdagen. In 1991 ‘wordt 270 miljoen gulden omgezet in de branche. Het jaar daarvoor wordt er maar liefst 135 miljoen keer gebeld naar sekslijnen en babbelboxen. Ons land heeft dan 14,9 miljoen inwoners, wat betekent dat Nederlanders gemiddeld negen keer per jaar naar een 06-lijn bellen. (…) Vijf bedrijven verdelen begin jaren negentig 70 procent van de miljoenen die er in de bedrijfstak omgaan.’ Het moge duidelijk zijn: lang voor de dotcommiljonairs waren er de telecommiljonairs.
Er was zo veel geld dat de nouveaux riches van gekkigheid niet wisten wat ze ermee moesten. Zakenblad Quote tekende in 2003 al de uitspattingen op van Teleholding. Zeeslagje met radiografisch bestuurbare bootjes en luchtbuksen, frequente bezoekjes aan internationaal vermaard bordeel Yab Yum, waarvan de creditcardafboekingen gingen naar de ‘Reserve BV’. Emens herinnert zich nog dat personeelsuitje naar de Ardennen, reis en verblijf door de bazen betaald. ‘Zaten we aan een lange tafel in de tuin van een restaurant en duurde het iets te lang voordat ons eten kwam, brak er spontaan een voedselgevecht uit. De in rode wijn gedoopte stukken stokbrood vlogen over en weer.’
Met zoveel succes moest de Nederlandse innovatie natuurlijk ook geëxporteerd worden naar het buitenland. Begin jaren negentig zorgde Teleholding ervoor dat er ook lucratief kon worden gehijgd in het Duits en in het Spaans.
Overheidscampagne tegen 06-lijnen en strijd met de Belastingdienst
Maar waar er winnaars zijn, zijn er ook verliezers: de verslaafden wier telefoonrekening opliep tot in de duizenden guldens. Het stoute telefoongebruik nam zulke onverantwoorde proporties aan dat de overheid de argeloze burger in 1990 meende te moeten waarschuwen met een campagne. De slogan: ‘Bel ze gerust, maar bel ze bewust.’ Net zoals bij het gebruik van internetporno nu, was een deel van het gigantische succes te verklaren door de verzekerde anonimiteit. Mannen die zich wilden wijden aan wat ‘tijd voor zichzelf’ hoefden niet meer letterlijk en figuurlijk over de drempel van de seksshop te stappen.
Die hang naar anonimiteit gold ook voor een groot deel van de uitbaters. Buch was een veelgeziene gast bij diverse talkshows, maar bij zijn concullega’s heerste een zekere schroom om geassocieerd te worden met audioporno, ook al verdienden ze het leeuwendeel van hun geld ermee. Je zag het weerspiegeld in de advertenties in De Telegraaf, het Algemeen Dagblad en de Actueel. Veel ruimte werd ingenomen door al die andere keurige teleservices, terwijl je naar de stoute nummers moest zoeken onder aan de pagina. ‘Tepo’s’ werden de uitbaters van de sekslijnen genoemd: telepooiers.
En die tepo’s hadden een groter probleem dan hun imago: de Belastingdienst. Menno Buch gaf in 1995 de brui aan het live een-op-een contact. In Het Parool zei hij destijds dat het steeds moeilijker werd om vakkundige vrouwen te vinden, maar de concurrentie wist beter. Het waren fiscale perikelen die hem zijn toevlucht deden zoeken tot het inventief uitbaten van zijn 06-lijnen. Buch had de Fiod achter zich gekregen en moest 6 miljoen gulden aan achterstallige loonbelasting betalen. Dus de dames die zwart werden betaald, werden ingeruild voor andere services. Voortaan kon je bij Buch na het intoetsen van je postcode te weten komen of er in de buurt nog een gewillig ‘huisvrouwtje’ was bij wie je even langs kon wippen.
Dan Teleholding. Om de belasting te ontduiken, brachten de bazen jaarlijks een koffer met geld naar Zwitserland. Er zou daar een dame wonen die de rechten op het concept van hun 06-lijnen zou hebben en dus ook op een deel van de omzet. De Belastingdienst geloofde er geen hout van. Uiteindelijk moet ook Teleholding miljoenen aan achterstallige belasting betalen.
Opkomst internet betekende einde sekslijnen
Na 1996 kwakkelde het. De sekslijnindustrie legde het beetje bij beetje af tegen de Belastingsdienst en digitale technologie. En zo kwam er een eind aan Nederlands eerste massaal beleden guilty pleasure. Buch zag destijds een andere toekomst voor lust aan de lijn. Op tv prees hij een beeldtelefoon aan. Als er al zoveel aan sekslijnen wordt verdiend waar vrouwen alleen te horen zijn, redeneerde hij, dan moet er een veelvoud van dat bedrag te innen zijn als je de dames ook ziet.
Het mocht niet zo zijn. Op het internet kun je ook anoniem en in alle vormen en maten je lust laten bevredigen. Niks geen 50 cent per minuut: alles gratis en voor nop. O ja, er bestaan nog wel wat van die lijnen en er wordt ook nog driftig reclame voor gemaakt, ‘s avonds laat op commerciële tv-zenders, maar die huidige 0900-lijnen zijn sms-lijnen waarbij er geen direct contact is tussen beller en gebelde. Het weerhield toenmalig minister van Onderwijs Arie Slob er niet van om in 2020 tot een verbod van dergelijke tv-reclames op te roepen. Het aanprijzen van seks via reclame zou de suggestie wekken ‘dat je op een bepaalde manier met vrouwen om kunt gaan’ en zou niet meer van deze tijd zijn.
Met dat laatste heeft hij een punt. Elke keer als je tegenwoordig een vrouwenstem zwoel een willekeurige cijfercombinatie hoort opsommen, word je getransporteerd naar een tijd van piraten-tv, Betamax-videobanden en illegale houseparties, een periode waarin alles spannend, charmant clandestien en een tikkie naïef was en waarin 06 nog als nul-seks werd uitgesproken.
Bron: nu.nl