Het zindert in het Limburgs Museum, waar Eva Adam verleidt, sensuele blote dames om aandacht bedelen en exotische bloemen, onder andere gefotografeerd door Robert Maplethorpe, ongegeneerd ’prikkelend’ staan te wezen. Ja, de expositie Erotiek – Voorbij schoonheid en schaamte is een tikkeltje pikant. Maar, belooft gastconservator Edwin Becker, nergens wordt het plat. „Erotiek is iets anders dan seks, hier gaat het meer om verlangen, dan om opwinding.”
Dat deze intrigerende expositie uitgerekend in Venlo is te zien, en niet in Amsterdam, waar Becker hoofdconservator tentoonstellingen in het Van Gogh Museum is, vindt hij niet vreemd. „Juist in het ogenschijnlijk bedeesde Limburg broeit het onderhuids van de erotische verlangens”, stelt hij.
„Het is misschien een cliché, maar hier in het katholieke zuiden heeft de kerk natuurlijk een stevig stempel gedrukt. Officieel was alles wat seksueel was zondig. Veel gevoelens werden onderdrukt. Er is flink wat onder het tapijt geveegd. Maar meneer pastoor kwam ook op huisbezoek om de echtelieden aan te sporen hun huwelijkse plicht te vervullen: werd het niet weer ’ns tijd voor gezinsuitbreiding?”
Expositie gaat ook over erotiek en religie
Die dubbele houding van de kerk ten aanzien van erotiek en seksualiteit vormt in feite het hart van de expositie, die zich over drie zalen uitstrekt. Het middelste deel is gewijd aan Erotiek en religie. Die twee begrippen blijken meer met elkaar gemeen te hebben dan je op het eerste gezicht zou denken. Kijk maar naar de middeleeuwse Maria’s met hun ontblote borst, die het kindje Jezus zogen.
Of de heilige Lucretia, martelares van het christendom, die zich met een dolk van het leven berooft, de borsten en buik ontbloot, geschilderd naar Lucas Cranach. „Er mocht misschien weinig, maar er kon met de juiste verbeelding, suggestie en symboliek misschien toch wel meer dan tegenwoordig”, zegt Becker. „In elk geval in de schone kunsten.”
Ook is er aandacht voor homo-erotische kunst. Zoals de heilige Sebastiaan, halfnaakt vastgebonden, zijn welgevormde torso doorboord met pijlen, een geliefd en daarom terugkerend thema in de kunst, van de middeleeuwen tot nu. Becker, geboren en getogen in Roermond, is er trots op dat in die stad de eerste Roze Zaterdag werd gehouden. Hij memoreert het in de expositie. „Het was een ludiek protest tegen de toenmalige conservatieve bisschop Gijsen. ’Flikker op, Gijsen’, zo luidde de slogan van de actievoerder.”
Naakten van Jean Laudy en Erwin Olaf
De lichamelijke schoonheid en het verlangen komen in het eerste deel aan bod. Hier kan de kijker genieten van prachtige naakten, onder meer van Jean Laudy en Erwin Olaf, maar ook abstracte schilderijen vol kleur die als zinnenprikkelend kunnen worden ervaren.
Het slotstuk van de intrigerende tentoonstelling staat in het teken van schoonheid en de dood. Een orgasme wordt in het Frans niet voor niets ’le petit mort’ genoemd. „Wie in extase geraakt, komt helemaal los van het hier en nu en overstijgt het aardse, net als in de dood”, verklaart Becker zijn keuze.
Het levert prachtige, vaak melancholische kunstwerken op, zoals een beslapen bed, geschilderd door de Belgische kunstenaar Rinus van de Velde, dat wel een filmstill lijkt en de fantasie stimuleert: wie hebben hier in dit bed de liefde bedreven?
Dat geduld een schone zaak is, ook als het om erotiek en genot gaat, onderstreept de video-installatie van Bill Viola: Isolde’s ascension. De Amerikaanse kunstenaar bouwt in dit werk de spanning stevig op, totdat een plons in het water de stilte doorbreek en een jonge vrouw wegzinkt in de eeuwigheid. Erotiek raakt hier aan mystiek, niet toevallig het thema van een eerdere tentoonstelling die Becker met veel succes organiseerde in Venlo.
Te zien t/m 4 januari 2026 in het Limburgs Museum.
Bron: Telegraaf.nl