Prostitutie

Sekswerk is toegestaan in Nederland. Toch ervaren veel sekswerkers dat hun beroep systematisch wordt tegengewerkt. Niet alleen proberen veel gemeenten het aantal sekswerkers terug te dringen, ook zijn hun arbeidsrechten slecht geregeld. ‘Er wordt te vaak gedacht dat wij zielig zijn.’

Nederland leek lang een voorloper op het gebied van sekswerk, maar die indruk wekt ons land allang niet meer. De nieuwe Wet regulering sekswerk (Wrs), die na de zomer naar de Tweede Kamer gaat, maakt het er niet beter op. De minimumleeftijd om het werk te mogen doen wordt 21 jaar, sekswerkers moeten zich registreren, en als klanten een sekswerker zonder vergunning bezoeken, zijn ze strafbaar. Met de nieuwe wet – die al jarenlang in behandeling is – wordt het sekswerkers nóg moeilijker gemaakt om hun werk uit te oefenen. Waarom lukt het Nederland niet om sekswerk zo te reguleren dat ook sekswerkers zelf er gelukkig mee zijn?

Hoewel sekswerk in Nederland toegestaan is, gelden er strengere voorwaarden en regels dan in andere dienstverlenende beroepen, zoals de kappers- of wellnesssector. Zo mogen sekswerkers in de meeste gemeenten niet zelfstandig aan huis werken en verdwijnen steeds meer vergunde werkplekken. Een van de redenen die gemeenten noemen voor die beperkingen is dat een sekswerkbedrijf niet in een ‘aantrekkelijke buurt’ past. Bovendien is er na jaren sleutelen aan een wetsvoorstel nog steeds geen landelijk beleid, dus zijn gemeenten vrij in het opstellen van restricties.

Veel gemeenten voeren een ontmoedigingsbeleid tegen sekswerk. Ook is de arbeidswetgeving rond het beroep ingewikkeld. Het maakt het werk niet alleen complex, maar ook onveilig. Restrictief beleid vergroot bovendien het stigma op sekswerk. Dat de sekswerkbranche onder het ministerie van Justitie en Veiligheid valt, helpt ook niet mee, stelt Wendy*, sekswerker en coördinator bij Sekswerk Alliantie Destigmatisering (SWAD). “Dat is opvallend, want andere dienstverlenende beroepen vallen onder Sociale Zaken of Volksgezondheid.”

Een van de wetten die het werk complex maken is de opting-in-regeling. Van alle sekswerkers in Nederland werkte in 2014 maar 3 procent in loondienst. Maar volgens Marjan Wijers, jurist en promovendus in sekswerk-rechten kunnen ze in feite meestal niet kiezen om in loondienst te gaan. Sekswerkers zijn dan verplicht om via de zogenoemde opting-in-regeling te werken. Deze regeling kwam er in 2008 na rechtszaken waarin exploitanten zich verzetten tegen de aanduiding ‘werkgever’, omdat ze geen ‘gezag’ wilden hebben over iemand die werkzaamheden met diens lichaam verricht. De regeling houdt in dat de exploitant wel belasting voor de sekswerkers afdraagt, maar dat die zich ook aan een aantal regels moet houden die juist de zelfstandigheid van de sekswerker waarborgen, zoals het recht om bepaalde klanten of seksuele handelingen te weigeren. “Maar als werkgevers zich daaraan houden worden ze door de belastingdienst niet meer als werkgever gezien”, vertelt Wijers. Dus is een loondienst in de branche officieel mogelijk, maar in de praktijk zeldzaam.

Het nadeel van de opting-in-regeling is dat sekswerkers niet de voordelen van loondienst hebben, zoals doorbetaald worden bij ziekte, zwangerschapsverlof en pensioenopbouw. Wel mogen ze zelf werktijden en prijzen bepalen, ergens anders werken, en klanten en handelingen weigeren. Eén probleem: er wordt niet gecontroleerd of bordeelhouders zich aan de regels houden, en of die voordelen dus wel gelden. Het ministerie van Justitie laat weten samen met andere partijen, waaronder het Sekswerk Meld en Adviespunt (SMAP), te bekijken hoe er beter toezicht kan komen – en wie daar verantwoordelijk voor moet zijn. Tot die tijd heeft de exploitant het vaak voor het zeggen.

Gecriminaliseerd

Zelfstandige sekswerkers ervaren weer andere obstakels. Zij zijn niet afhankelijk van een exploitant, maar ondervinden problemen wanneer ze een zakelijke rekening willen openen, of verzekeringen of een hypotheek willen afsluiten. Een van de redenen is dat sekswerkers zich laten uitbetalen in contant geld. Banken zijn wettelijk verplicht om witwassen te voorkomen en moeten daarom kunnen achterhalen waar (contant) geld vandaan komt. Maar sekswerkers zijn afhankelijk van de betaalwijze van hun klant – en die wil lang niet altijd digitale sporen van een bezoek achterlaten. Als banken sekswerkers weigeren associëren andere instanties hen ook met criminaliteit, juist omdat ze geen bankrekening hebben.

Met dank aan belangenorganisatie SWAD, is het sinds twee jaar toch mogelijk om bij enkele banken een zakelijke bankrekening te openen. Ook de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) stelt dat het ‘makkelijker is gemaakt’. Toch ervaart bijvoorbeeld sekswerker Esmee* dat anders. Zij begon op haar 21e als escort en runt inmiddels vier jaar haar eigen escortbureau Eslabelle. “Zodra ik bij een bank vertel waarmee ik mijn geld verdien, word ik uitgesloten van hun diensten. Ze willen niet met sekswerk geassocieerd worden en helpen mij niet verder”, vertelt ze. Het lukte Esmee uiteindelijk met veel moeite om een zakelijke rekening te openen. En een huis kopen? Hoewel een woordvoerder van de NVB zegt dat bij het verkrijgen van een hypotheek ‘voor iedere zelfstandige dezelfde regels gelden’, heeft Esmee er een hard hoofd in. “Met dit beroep zal het nooit lukken.”

Sinds 2000 ligt de regulering van sekswerk in handen van de gemeente. Een sekswerkbedrijf openen kan in de meeste gemeenten alleen met een vergunning. En wie die krijgt? Dat bepalen de gemeentebesturen, en die worden steeds strenger. In Eindhoven, bijvoorbeeld, werden dit jaar de regels veranderd. Een aflopende vergunning wordt niet meer automatisch verlengd, maar verloot – en daarmee is de kans op honderden aanmeldingen voor één sekswerklocatie groot. Bovendien kost het veel moeite, tijd en onzekerheid om die vergunning aan te vragen. Esmee had zich grondig voorbereid: “Ik had me goed ingelezen, maar het duurde ruim een half jaar voordat de aanvraag rond was. Wel moest ik in de tussentijd de locatie waar ik wilde gaan werken al huren. Zo maakte ik lange tijd kosten zonder te weten of ik überhaupt een vergunning zou krijgen.” Uiteindelijk kreeg Esmee de vergunning wel, maar velen grepen mis.

Een landelijke richtlijn voor regelgeving ontbreekt en dat is veel sekswerkers een doorn in het oog. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) erkent dat de decentrale regels knelpunten en onduidelijkheid met zich meebrengen. Hoewel in Rotterdam, Utrecht, Tilburg en Hilversum thuisontvangst mogelijk is, wordt het in andere gemeenten niet toegestaan. Daarbij nemen vergunde werkplekken voor zelfstandige sekswerkers de laatste jaren af, zoals de halvering van het aantal werkplekken op De Wallen in Amsterdam en de sluiting van het Zandpad in Utrecht. Wie nergens legaal kan werken, wijkt uit naar hotels of Airbnb’s – maar daar klanten ontvangen is verboden en niet veilig.

Onveilig door beleid

Sekswerker Irina Hornsta ziet hoe sekswerkers noodgedwongen klanten ontmoeten op onveilige locaties zonder vergunning. Zo is er op onvergunde locaties een grotere kans op chantage, aanranding en weigering van betaling. Wie zonder vergunning werkt, is huiverig om hulp van de politie of andere instanties in te schakelen – en dat weten klanten met verkeerde bedoelingen ook. “We worden gedwongen om naar alternatieven te zoeken om ons werk te blijven doen en dat zet de deur open voor misbruik en misstanden”, vertelt Hornstra. Hoewel de overheid beweert dat het huidige beleid de veiligheid van sekswerkers bevordert, tonen onderzoeken en ervaringen van sekswerkers aan dat strikte, ingewikkelde regelgeving hun werk juist minder veilig maakt.

Inmiddels werkt de politie samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aan een landelijke handreiking, zodat gemeenten het toezicht op sekswerk beter kunnen organiseren. Maar ook die samenwerking met de politie wekt weer de suggestie dat sekswerk altijd met criminaliteit te maken heeft. Rodney Haan, adviseur sekswerkbeleid bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) benadrukt twee grote verschillen binnen de sekswerksector: “Je hebt mensen die vrijwillig kiezen voor sekswerk, en mensen die onder dwang uit andere landen worden gehaald om seks tegen hun wil te verrichten.” Uitbuiting moet worden aangepakt, daar zijn beleidsmakers, politici, instanties en sekswerkers het over eens. Maar de manier waarop is punt van discussie. “Zie sekswerk als normaal beroep”, bepleit Haan.

Toch worden beide groepen door de overheid over één kam geschoren – en daar zijn degenen die kiezen voor sekswerk de dupe van. Hoe groot beide groepen zijn, is niet bekend. Maar men schat dat het aantal legale en vrijwillige sekswerkers flink groter is dan het aantal uitgebuite. Haan: “Uitbuiting is de troefkaart die mensen trekken wanneer het over sekswerk gaat. Daardoor raakt een genuanceerde discussie ondergesneeuwd.” Sekswerker Wendy van SWAD herkent het stereotype dat iedereen die in de seksbranche werkt een slachtoffer is: “Er wordt te vaak gedacht dat wij zielig zijn.”

‘Het zou je dochter maar zijn!’

Volgens Haan is nauwe samenwerking tussen beleidsmakers en sekswerkers noodzakelijk – een advies dat ook Soa Aids Nederland onderstreept: “Sekswerkers moeten betrokken worden bij het opstellen van beleid om schadelijke maatregelen zo veel mogelijk te voorkomen.” De SWAD zet hierin stappen. “Aan gemeentes, politie, GGD en scholen geven we workshops zoals ‘stigma op sekswerk’”, vertelt Wendy. “Er wordt steeds minder over ons, en vaker met ons gesproken.”

Terwijl demissionair minister Van Weel nóg meer voorwaarden en regels voorstelt, pleiten sekswerkers voor iets heel anders: erkenning van hun beroep als legitiem werk. “We hebben bijna geen rechten,” zegt sekswerker Wendy. “Ons beroep zou gedecriminaliseerd moeten zijn. Maar dat is het nog niet. En dat voel je elke dag.”

Bron: oneworld.nl

Steeds meer gemeenten ontmoedigen raamprostitutie. Dat lijkt positief, maar dat is het niet, vertelt Frits Rouvoet van Bright Fame. Hij is al twintig jaar werkzaam op de Wallen om vrouwen uit de prostitutie te helpen. “Dat raamprostitutie verdwijnt, betekent niet dat prostitutie verdwijnt.”

In de politiek wordt al meer dan vijftien jaar gesteggeld over strengere regels voor sekswerk, maar het leidt tot weinig. Nu is er een andere ontwikkeling zichtbaar. Het aantal ramen is in vijftien jaar met een derde afgenomen. Waren het er tot 2010 nog vijftienhonderd, inmiddels zijn daarvan nog duizend over. Het aantal kan verder verminderen omdat gemeenten andere plannen hebben voor de panden die nu in gebruik zijn voor raamprostitutie.

Zo kocht de gemeente Amsterdam destijds ruim twintig panden van ‘pornokoning’ Charles Geerts. Hiermee verdwenen drieënvijftig ramen. Doel van het sluiten van seksbedrijven, waaronder bordeel Yab Yum, was om de criminaliteit op de Wallen te bestrijden. In plaats van prostitutieramen, zouden er boetiekjes, winkeltjes en bedrijfjes komen om de vrouwen uit de prostitutie te halen, zodat ze zelf hun broek kunnen ophouden. Dat dit project is mislukt, vindt Rouvoet ontzettend jammer. “Een raameigenaar heeft tegen mij gezegd: ‘Als de overheid had waargemaakt wat ze heeft beloofd, had ik geen dame meer achter het raam gehad. Dan waren ze allemaal uitgestapt.’ Het zijn zijn woorden, maar ze bevatten wel voor een groot deel waarheid.”

Huurprijzen stijgen

Maar het is niet alleen het aantal ramen voor sekswerk dat afneemt. Frits Rouvoet ziet dat ook de huurprijzen niet meer op te brengen zijn voor de prostituees. “Ik loop nu twintig jaar op straat en heb gezien dat de huurkosten van de ramen elk jaar stijgen, terwijl hun inkomsten dalen. Rond covid is dit nog verergerd. Toen zijn ook veel ramen gesloten.”

Een andere oorzaak van het teruglopen van de inkomsten voor prostituées heeft te maken met toerisme en toenemende controle. “Tegenwoordig zijn de Wallen helemaal met camera’s beveiligd. Dat houdt klanten die anoniem willen blijven, tegen. Daarnaast is het vanwege het toerisme zo ongelooflijk druk, of het nu wel of geen toeristenseizoen is. Het is dan echt schuifelen. Klanten gaan niet graag onderhandelen over de prijs als ze omringd zijn door mensen die meeluisteren. Vrouwen beginnen nu steeds later met werken. Toen Bright Fame begon, waren alle ramen overdag bezet, nu is dat nog maar een kwart.

Mensenhandel

In de strijd tegen criminaliteit op de Wallen werd veel verwacht van de Prostitutiewet uit 2000. Door strenge controles bij legale bedrijven zouden misstanden als vrouwenhandel en mishandeling zich gaan concentreren bij illegale bordelen, en die zouden gemakkelijk gesloten kunnen worden. Maar zeven jaar later is nog steeds niet duidelijk of de Prostitutiewet nou werkt of niet, schreef magazine De Groene in 2007. Uit de Rapportages Mensenhandel sinds 2000 blijkt dat mensenhandel in de legale branche op grote schaal voor blijft komen. En vijfentwintig jaar later lijkt er nog niet veel te zijn veranderd.

Behalve dan misschien de opvattingen over raamprostitutie. “Ruim de helft van de bevolking vindt het niet meer van deze tijd dat vrouwen achter een raam hun lichaam verkopen. Daarnaast is er sprake van mensenhandel en criminaliteit. De overheid wil nu op de Zuidas een erotisch centrum openen dat plaats moet bieden aan in totaal honderd vrouwen, mannen en transgenders in de prostitutie.” Maar de tegenstand is groot. “Daar zitten de NH, de RAI, scholen. Die willen zo’n centrum niet om de hoek hebben en zetten hun hakken in het zand.”

Thuiswerken

De afname van raamprostitutie betekent ook dat sekswerk op andere plekken plaatsvindt. “Meer vrouwen gaan vanuit huis werken of als escort bij mensen thuis of in een hotel. Dit is grotendeels een illegaal circuit en dat maakt het ook gevaarlijk. Je weet nooit bij wie je binnenstapt.

Bright Fame zet zich in om vrouwen uit de prostitutie te halen, maar dit valt niet mee. “In de regel werken vrouwen toch voor hun familie, voor hun kinderen. Stel dat ze gaan stoppen met sekswerk, dan kunnen ze vaak alleen gaan werken in de supermarkt of als schoonmaker. Ze hebben vaak geen mogelijkheden gehad om een opleiding te volgen. En een appartement kost al snel 2200 tot 3400 per maand, hoe kunnen ze dat betalen met een inkomen van een laaggeschoolde baan buiten het sekswerk?”

Ondanks alles is Frits niet moedeloos. “Je doet wat je kan. We hebben genoeg positieve ervaringen met zo’n vierhonderd vrouwen die we konden helpen eruit te komen.”

Bron: Revive.nl

De tekenen van een bordeel waren er, in een anonieme galerijwoning in Filmwijk. Het constante getik van hoge hakken, vreemde mannen die nachtenlang in- en uit de woning lopen, klachten over herrie, vrouwenstemmen in het Spaans en Roemeens. Bij buren werd door vreemde mannen aangebeld. Die bleken op zoek naar een escortbureau. Woningcorporatie Ymere wil een Almeerse huurder uit zijn huis zetten, omdat hij zijn sociale huurwoning zou gebruiken als bordeel. Maar in de rechtbank blijkt het bewijs flinterdun.

‘Er wonen gezinnen met kinderen’

Op 10 maart 2025 kwam de zaak in een stroomversnelling, toen de politie een melding kreeg van een man die naar eigen zeggen had betaald voor seks in de woning van de huurder, maar niet kreeg wat hem beloofd was. Agenten vielen het huis binnen en troffen een buitenlandse vrouw aan. Ze verklaarde escort te zijn en stond ook zo geregistreerd in het politiesysteem. “Het geeft iedereen een onveilig gevoel,” zegt Ymere daarover. “Er wonen ook gezinnen met kinderen.”

Ook zou het adres van de man zijn terug te vinden op de seksadvertentiesite kinky.nl. Bij een controle in de woning trof de politie condooms, massageolie en glijmiddel aan. “De politie ziet echt wel het verschil tussen een gewone kamer en een die bedoeld is voor prostitutie”, stelde de advocaat van Ymere.

‘Losse aannames’

Het klinkt als sekswerk, vindt ook de gemeente. Daarom dreigt Almere met een last onder dwangsom. Maar écht bewijs is schaars, vindt de advocaat van de huurder. “Het zijn allemaal losse aannames,” zegt hij. “Dat er in de woning een sekswerker is aangetroffen, zegt niets. Waar zegt ze dat ze ook werkte in zijn woning? Misschien had hij gewoon een sekswerker over de vloer.”

Ook dat hij veel mensen op bezoek heeft, zegt volgens de advocaat van de man niets. “Als zijn bezoek overlast geeft, kunnen we daar afspraken over maken. Maar om nu te zeggen dat hij illegaal een seksbedrijf runt? Dat is te snel.” Bovendien zou een straat verderop, op hetzelfde huisnummer, een bordeel zitten. “Waarschijnlijk zijn de mensen die bij de buren aanbellen gewoon in de war.”

‘Ik wil me gewoon goed voelen’

De huurder zelf, die zwakbegaafd is en moeilijk communiceert, liet zich tijdens de zitting niet alleen door zijn advocaat vertegenwoordigen, maar ook door een vrouw die zich voorstelde als zijn ex-partner, die constant over zijn arm streelt. Ongevraagd steekt ze meerdere keren haar vinger op om iets te zeggen. “Hij is geen kwade man,” zei ze. “Maar hij heeft een rugzakje.”

De huurder ontkent niet dat hij af en toe voor overlast kan zorgen. “Soms heb ik van die dagen dat er veel mensen langskomen. Dat gebeurt ook doordeweeks. Dat doe ik om me goed te voelen, maar ik kan me voorstellen dat dat soms vervelend is voor de buren.”

De advocaat van de man legt uit dat de huurder eenzaam is. “Hij heeft veel behoefte aan contact. Maar hij staat ervoor open om afspraken te maken met de buren.”

‘Te weinig bewijs’

Ook de rechter is sceptisch. Ze laat doorschemeren dat ze neigt naar afwijzing van de vordering. Vooral omdat dit een kort geding is: voor zo’n snelle procedure moet de woningcorporatie bewijzen dat er een spoedeisend belang is. Ook vond de rechter het bewijs karig. “In andere zaken zie ik vaak een proces-verbaal, plattegronden, foto’s van kamers die als seksruimtes zijn ingericht. Hier moet ik het doen met horen zeggen.”

Wel waarschuwt ze de Almeerse huurder. “Dat betekent niet dat het voor u klaar is. Ymere kan op dit moment weinig bewijzen, maar als u niets verandert in uw leven, is er een kans dat ik u hier weer terugzie.”

Zorgen over sekswerk aan huis

De zaak staat niet op zichzelf. Illegaal sekswerk wordt steeds vaker ontdekt in Almere. In vijf jaar tijd werden er 110 gevallen van illegale prostitutie ontdekt in de stad, waarvan de helft in de afgelopen twee jaar. Meestal werkten zij vanuit woningen, veelal tot grote onrust van omwonenden.

Sekswerkers mogen in Almere onder specifieke voorwaarden zelfstandig thuiswerken. Daarbij moet de sekswerker ingeschreven staan op het adres waar de activiteiten plaatsvinden en heeft ze een vergunning nodig. Is dat niet het geval, dan is er sprake van illegaal sekswerk.

Rechtszaken kunnen, door de woningnood en vele mogelijkheden om in beroep te gaan, soms lang duren. Buren hebben dan vaak al jaren meldingen gemaakt – en overlast ondervonden.

Bron: 1almere.nl

Een jaar nu kunnen sekswerkers op de Nijmeegse tippelzone terecht zonder zich te registreren bij de gemeente. Die verwachtte extra overlast, maar de vraag is: hoe staat het er nu voor op de laatste tippelzone van Nederland?

„Ik wist niet eens dat hier een tippelzone is; als niemand het me had verteld, was het me niet opgevallen.” Saar Zuidwijk geniet van de zon, zittend aan een picknicktafel in een stenen voortuin. Ze woont pas drie weken in een studentencomplex aan de Lange Hezelstraat, precies tussen de ingang van de tippelzone en het Kronenburgerpark.

Naast Zuidwijk zit student en huisgenoot Wout de Vries, die hier inmiddels anderhalf jaar woont. „Ik vind het interessant dat we überhaupt nog een tippelzone hebben”, zegt hij. „Er wordt vaak geroepen dat we ervan af moeten, maar ik heb er geen last van.” Volgens De Vries, die vanuit zijn studentenkamer uitkijkt op de tippelzone, is de situatie ook niet veranderd ten opzichte van een jaar geleden: „Het is hier gewoon rustig.” Wel schrikt hij van voorbijgangers die regelmatig hard ‘hé hoeren’ of ‘kankerhoeren’ roepen. „De sekswerkers krijgen dat dus geregeld naar hun hoofd.”

Leo van Megen woont al 23 jaar in de buurt en heeft alle ontwikkelingen van dichtbij meegemaakt. „Ik ervaar nu al een paar jaar geen overlast meer van de tippelzone”, vertelt hij. De problemen liggen in het verleden: toen de loods op de Nieuwe Marktstraat op een bepaalde tijd sloot, weken sekswerkers uit naar de omgeving van zijn wooncomplex. Klachten en praktische maatregelen door de verhuurder, zoals het weghalen van overkappingen en ondergrondse containers, losten dit op. „De overlast is drie tot vier jaar geleden opgehouden. En het opheffen van die registratie? Daar hebben wij hier helemaal niets van gemerkt.”

Laatste tippelzone

Tussen 2021 en 2023 voerde de gemeente een ‘zorgaanpak’ in: sekswerkers dienden zich opnieuw te registreren voordat zij op de tippelzone konden werken. Zo hield de gemeente zicht op wie er stond en kon een team hen gericht begeleiden naar ander werk of passende hulp. Het plan was dat de zone daardoor op termijn vanzelf zou verdwijnen.

Maar de rechter zette een streep door die aanpak en toen moest Nijmegen ineens kiezen: óf de tippelzone open voor alle sekswerkers, óf meteen dicht. Het stadsbestuur koos meteen daarna voor sluiting, maar de gemeenteraad hield dat tegen.

„Het is erg lastig om de laatste tippelzone in Nederland te zijn”, aldus een woordvoerder van de gemeente. „De voorzieningen op de Nijmeegse tippelzone (zo is er een huiskamer voor de sekswerkers, de hulpvragen van de sekswerkers worden verzameld en uitgewisseld met hulpverleners en is er beveiliging) zouden een aantrekkende werking kunnen hebben op sekswerkers van buiten de stad of over de grens.”

Aantal sekswerkers daalde

De gemeente houdt de aantallen sekswerkers en klanten van de tippelzone wel nog bij. De meest recente cijfers, die van september 2024 tot en met maart 2025 lopen, laten zien dat het aantal sekswerkers daalde van 13 sekswerkers per maand in juli en augustus 2024 naar 9 sekswerkers in maart 2025.

Van de 18 vrouwen die in 2024 een vergunning hadden, werken er nog 8 met regelmaat op de zone. Van de 10 nieuwe sekswerkers sinds juli 2024 zijn er slechts 2 actief gebleven. Ook het aantal klanten liep terug: van 1418 in heel 2023 naar 1200 in heel 2024.

6 tot 12 klanten per avond

Uit de cijfers blijkt dat er helemaal geen sprake is van die aantrekkende werking, integendeel. De gemeente meldt ook dat de sekswerkers naar de zone komen ‘voor sociale contacten en tijdbesteding’ en ‘als veilige plek om bekenden te ontmoeten’. Het aantal klanten ligt tussen de 6 en 12 per avond, van wie 80 procent regelmatig komt. Na middernacht is er nauwelijks activiteit. Er is een ‘gemoedelijke sfeer’ zonder ‘verdringing’.

Een omwonende die niet met haar naam in de krant wil „omdat ik hier als oudere dame alleen zit”, woont er nu dertig jaar. „Naar volle tevredenheid, ik heb nergens last van, nooit gehad ook. Mensen zeuren overal over. Zelfs over het spoor terwijl ze weten dat dat er al lag toen ze ernaast gingen wonen. Maar bijvoorbeeld ook over de omleiding van bussen tijdens werkzaamheden.”

In de wet staat nergens precies omschreven wat ‘overlast’ betekent. Waar burgers bij de politie melding over maken – lawaai, intimidatie, vernieling, middelengebruik, viezigheid – is juridisch versnipperd over verschillende wetten. Er bestaat ook geen aparte Wet Openbare Orde. Gemeenten bepalen zelf wat hinderlijk is en leggen dit vast in hun Algemene Plaatselijke Verordening (APV).

Eindeloos bekeuren is niet een oplossing

„Overlast is echt subjectief”, zegt Jan Jacobs, voormalig wijkagent, die veertig jaar in het Nijmeegse centrum werkte. „Wat de één hinderlijk vindt, merkt een ander niet.”

Als ‘wijkagent zorgmijders’ zag Jacobs in de praktijk hoe meldingen van overlast vaak over dezelfde personen gingen: „Ernstig verslaafde mensen met psychiatrische problematiek die tussen instellingen zwerven. Als de hulpverlening tekortschiet, komt de politie in beeld, maar bekeuringen lossen het probleem niet op.”

De gemeentewoordvoerder sluit zich daarbij aan: „Inderdaad is eindeloos bekeuren niet in iedere situatie de weg naar een oplossing.”

Het eerste kwartaal van 2025 telde de politie 1474 overlastmeldingen stad-breed, maar geen daarvan kreeg de incidentcode ‘Overlast prostitutie’ in de buurt van de zone.

Gemoedelijke sfeer

Een woordvoerder van Politie Gelderland-Zuid vat het afgelopen jaar samen: „Het is rustig op de zone en onze werkdruk is sinds het afschaffen van het pasjessysteem in 2024 niet gestegen. We denken wel dat sekswerk steeds meer online wordt aangeboden.”

Buurtbewoner Van Megen: „Ik vind het belangrijk dat de tippelzone blijft. Als deze sluit, vrees ik dat de situatie terugkeert naar vroeger, waarbij de sekswerkers hun klanten in de buurt gaan afwerken.”

„Je moet die tippelzone inderdaad gewoon behouden”, zegt gepensioneerd wijkagent Jacobs, „mét huiskamer, afwerkloods en beveiliging. Dat is veilig voor die meiden. Als je het weghaalt, krijg je straatprostitutie op andere plekken of thuisprostitutie in woonwijken. Dan weet je niet meer waar het gebeurt, en is er geen toezicht meer.”

Bron: gelderlander.nl

Een doek erover. Toegangspoorten. Gordijnen dicht. Luiken voor de ramen. Een soort bordeelflat. Verstopt. De toekomst in Alkmaar van seksstraat Achterdam zou wel eens achter gesloten deuren kunnen zitten, denkt Achterdamkamerverhuurder Cees van Ojen. ,,Dat het niet meer zo openbaar wordt. Tegenwoordig is het al schrikken als er een blote borst op tv is. Met een omroep die vervolgens bang is om 3000 leden te verliezen.’’

Het zou wel eens het antwoord kunnen zijn op de steeds preutsere, of politiek correctere, tijden. Een roderamenstraat als die van de Achterdam schuurt met dat tijdsbeeld. ,,Je ziet het nu al: als een verdwaalde toerist langsloopt, vallen de ogen uit de kassen’’, zegt Van Ojen.

Maar zijn voorspelde gesloten bordeelflat is er voorlopig niet. ,,Ik ga het niet meer meemaken. Ja, ik ben al 65, maar dat is het nieuwe 50, hè.’’

Trouw en NOS schreven dat het aantal prostitutieramen in Nederland van 1500 gezakt is naar 1000 de laatste jaren. Dat wekt de suggestie dat raamprositutie eindig is. Uitsterven zal de raamprostitutie niet zo snel, is Van Ojens overtuiging. Zeker in Alkmaar niet.

In Alkmaar is er in 2013 wel flink gesneden in het aantal ramen. Toenmalig burgemeester Piet Bruinooge had een missie, hij wilde misstanden in de prostitutie aanpakken. Met man en macht bestormde hij de Achterdam. Dat leverde weinig op, maar het aantal ramen ging wel van 145 naar 69. Sindsdien is de toenmalig burgemeester de man wiens naam niet genoemd wordt op de Achterdam. Van Ojen: ,,Ik heb er politieke PTSS van. Gelukkig is er nu wel goed contact met de gemeente.’’

Sindsdien is het aantal stabiel: ,,69. Dat is toereikend. Dat aantal ramen dekt de behoefte. We hebben niet te klagen over de bezetting. Die zit altijd wel op de zeventig procent. De behoefte groeit altijd mee. Het is net als een winkelcentrum bouwen. Als je een hele grote bouwt, komen er ook meer klanten op af.’’

De groei is van het aantal ramen is uitgesloten, weet hij.

Corona

De hoogtijdagen liggen al een tijdje achter hem. De laatste grote verandering was corona, constateert hij. Met corona werd het ’s avonds stil. Dat is zo gebleven. ,,Ik heb daar geen verklaring voor. Overdag loopt het wel. Ooit was het anders. Vroeger fietste ik ’s avonds door de stad. Dan was het overal uitgestorven, maar op de Achterdam kon je over de hoofden heen lopen.’’

Natuurlijk is internet een grote factor. ,,Concurrentie noem ik dat. Dat is niet tegen te houden’’, maar dat verklaart voor hem niet het gebrek aan avondklanten. ,,Overdag loopt het wel goed. Waarom zou het ’s avonds anders zijn? Ik weet niet wat er gebeurd is. Zit iedereen ’s avonds achter Netflix?’’

De nieuwe kamerverhuurder Jeffrey Ootes probeerde afgelopen jaar de boel nog op te schudden: hij vocht voor een proef met langere openingstijden in het weekeinde. Hij kreeg z’n proef, maar die mislukte al snel. De mannen kwamen niet. ,,En als de mannen niet komen, hoeft het van dames al snel niet meer’’, zegt Van Ojen. ,,Vraag en aanbod.’’

De dames vinden het niet zo erg, denkt hij. Die willen niet voor niets niet werken met Koningsdag. Ze zitten niet te wachten op dronken klanten.

Juist daarin zit de sleutel: de sekswerkers willen geen gedoe. Ze willen zich veilig voelen. En daarom heeft de raamprostitutie altijd een plek, ook in de strijd tegen internetprostitutie, denkt Van Ojen. Utrecht sloot recent alle ramen. Die gemeente lijkt daar spijt van te hebben. ,,Met raamprostitutie heb je beveiliging, controles en hoeven de vrouwen niet na te denken hoe ze dat regelen met een hotel of zo. De vrouwen willen het gezeik niet.’’

Het beroep zal hoe dan ook nooit uitsterven, zegt hij. ,,De behoefte is er altijd. ’’

Opknappen

Twee jaar geleden was Van Ojen iets pessimistischer over de Achterdam. Dat had met de staat van de leegstaande panden in de straat te maken. Die waren aan het verpieteren. Maar inmiddels lijkt de eigenaar, de Rijksvastgoeddienst, de handschoen op te pakken. Her en der knapt die nu panden op.

Bron: Noordhollandsdagblad.nl

Aan de Châlonsstraat in Rotterdam-Overschie is woensdag op last van de burgemeester een woning gesloten naar aanleiding van prostitutie. Bij de politie was daarover een aantal meldingen vanuit de wijk gekomen.

Eerder al was een onderzoek gestart en in navolging daarvan werd een instap in de woning gedaan. Daarbij werd geconstateerd dat de woning werd gebruikt als seksinrichting. Ook werden andere, door de politie niet nader genoemde, strafbare feiten vastgesteld.

De bestuurlijke rapportage die over de ongewenste situatie was opgemaakt, was voor de burgemeester aanleiding het huis op slot te doen.

Bron: ad.nl

De gemeente Leiden gaat volgend jaar nieuwe regels opstellen voor sekswerkers. Daarmee moet onder andere uitbuiting en mensenhandel tegengaan worden. Ook moet het beleid ervoor te zorgen dat sekswerkers in een gezonde en veilige omgeving hun werk kunnen doen. De nadruk komt te liggen op thuissekswerk.

De huidige regels over prostitutie in Leiden gaan vooral over seksclub en escortbureaus met een vergunning. Voor het aanbieden van seksuele diensten aan huis bestaat op dit moment nog geen regelgeving. Ook zijn er nog geen duidelijke afspraken over welke straf de gemeente moet opleggen, wanneer de regels worden overtreden. Het nieuwe beleid moet hier verbetering in brengen.

Thuisprostitutie

Volgens burgemeester Heijkoop is het aantal gevallen van illegaal sekswerk in de stad de afgelopen tijd toegenomen. Zo trof het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) in 2024 negen keer een illegaal seksbedrijf aan in de stad. Dit jaar gebeurde dat al drie keer, waarbij de gemeente vier woningen sloot, omdat er sprake van illegale thuisprostitutie was. De gebeurde in appartementencomplex de Ananas, een woning aan het Dankmeijerpad, een pand in de Sint Aagtenstraat en een flat aan het Vijf Meiplein.

Bij dit soort gevallen gaat het vaak om sekswerkers uit Azië en Midden- en Zuid-Amerika die in kwetsbare omstandigheden in de woningen verblijven, schrijft de burgemeester in een brief aan de gemeenteraad. “Hier komt vaak illegale onderhuur aan te pas.”

Mensenhandel

Bij het opstellen van de nieuwe regels gaat de gemeente met verschillende belanghebbenden in gesprek, onder wie de sekswerkers zelf, de Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en Mensenhandel (SHOP), de Afdeling Vreemdelingen, Identificatie en mensenhandel (AVIM) van de politie en de Leidse gemeenteraad. Het doel van het nieuwe beleid is om sekswerk zorgvuldig te reguleren, de maatschappelijke positie van sekswerkers te versterken en mensenhandel, uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden tegen te gaan.

Bron: sleutelstad.nl

In een grootschalig onderzoek naar mensenhandel heeft de politie zes verdachten aangehouden. Zij worden ervan verdacht kwetsbare vrouwen in Roemenië te hebben geronseld en te hebben uitgebuit als sekswerker, voornamelijk in en rond Amsterdam.

De politie werkte nauw samen met de autoriteiten in Roemenië. In dat Oost-Europese land zijn nog eens zeven verdachten gearresteerd. Vier van hen zijn inmiddels overgedragen aan Nederland. Alle verdachten hebben de Roemeense nationaliteit.

De verdachten, mannen in de leeftijd van 20 tot 43 jaar, zochten via sociale media contact met de vrouwen. Na hun vertrouwen te hebben gewonnen, overtuigden ze de vrouwen om in de prostitutie te gaan werken. Wanneer de vrouwen spijt kregen, werd psychische druk en geweld gebruikt. De mannen gebruikten de opbrengsten om luxe goederen en Roemeens vastgoed te kopen.

De Roemeense en Nederlandse agenten hebben op hun actiedag, op 1 juli, meerdere huiszoekingen gehouden. Daarbij werden, naast het verrichten van de arrestaties, goederen in beslag genomen en slachtoffers opgevangen.

Mogelijk is de Roemeense criminele organisatie waartoe de mannen behoorden al jaren actief. De Roemeense en Nederlandse politie zetten hun samenwerking voorlopig voort.

Bron: at5.nl

Er verdwijnen steeds meer ruimten voor sekswerk uit het straatbeeld. Dat blijkt uit een rondgang van Trouw onder gemeenten. Van de ongeveer 1500 ramen waar in 2010 sekswerkers actief waren, zijn er nu nog ongeveer zo’n duizend over. In minder dan tien steden zijn de rood verlichte ramen nog te vinden.

In de meeste gevallen gaat het om gedwongen sluitingen, schrijft de krant. Gemeenten sloten ramen onder meer vanwege vermeende criminaliteit, overlast of plannen om de buurt aantrekkelijker te maken. In enkele gevallen sloten de exploitanten zelf een raam, bijvoorbeeld omdat ze klanten verloren aan de concurrentie met het internet.

In Utrecht werden de meeste ramen gesloten. Daar sloot de gemeente in 2013 alle vormen van raamprostitutie. Sekswerkers lieten weten dat de situatie voor hen daardoor veel gevaarlijker is geworden. Ze durven misstanden, zoals verkrachting, stalking en mishandeling, niet langer te rapporteren, omdat ze nu veelal thuis werken. Tegelijkertijd zagen ze dat klanten meer geweld gebruikten, omdat ze hiervan op de hoogte waren.

Inmiddels zijn er wel nieuwe plekken voor teruggekomen in een parkeergarage, maar daar wordt op afspraak gewerkt. Van raamprostitutie is daar dus geen sprake meer.

Plannen Amsterdam

Ook in andere steden, zoals Groningen, Alkmaar en Leeuwarden, verdwenen de afgelopen jaren steeds meer ramen. In Amsterdam wordt al langer gesproken over het verplaatsten van de prostitutie op de Wallen naar een erotisch centrum bij de RAI.

Naar verwachting zullen de komende jaren steeds meer ramen verdwijnen. Dat betekent niet dat er ook minder sekswerk wordt verricht. Vaak verplaatsen de sekswerkers zich met hun werk naar hun eigen huis of hotels. Daardoor is er ook minder toezicht.

In 2000 werd het bordeelverbod opgeheven in Nederland en kwam er meer toezicht op legale bordelen en seksclubs. Daardoor konden prostituees op meer zichtbare plekken gaan werken.

Bron: nos.nl