Om het toezicht goed te kunnen vormgeven en om misstanden beter te kunnen bestrijden, lanceert de VNG samen met de politie en het Openbaar Ministerie een landelijke leidraad. Deze moet bijdragen aan professionalisering van het toezicht op de seksbranche, waarbij zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de belangen van degenen die vrijwillig en legaal het sekswerk uitoefenen.

Sekswerk is in Nederland een legaal beroep. De verantwoordelijkheid voor het maken van sekswerkbeleid en daarmee het toezicht op de seksbranche ligt sinds de opheffing van het bordeelverbod bij gemeenten. De politie en het Openbaar Ministerie houden zich bezig met het opsporen van strafrechtelijke misstanden binnen de branche, zoals mensenhandel.

Uniforme basis

De wens en noodzaak voor een landelijke leidraad komt voort uit meerdere signalen en aanbevelingen om het toezicht op de seksbranche te professionaliseren. Zo deed de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen een oproep in de Monitor mensenhandel 2019-2023 om de controlepraktijken binnen de Nederlandse seksbranche te harmoniseren. Het huidig toezicht op de branche is versnipperd; gemeenten, politie, inspecties en andere ketenpartners beschikken niet altijd over goede werkafspraken of een gezamenlijk beeld van de risico’s. Daarnaast leeft nog te vaak de misvatting dat de AVG het delen van signalen van mensenhandel belemmert, terwijl dit wél kan en moet om seksuele uitbuiting te stoppen en slachtoffers te beschermen. Dit leidt tot onduidelijkheid, verschillen in aanpak en gemiste kansen om tijdig te signaleren of in te grijpen. Daar komt bij dat de uitdagingen niet afhankelijk zijn van gemeente- of regiogrenzen. Sekswerkers, klanten en malafide exploitanten bewegen zich namelijk gemakkelijk over die grenzen heen. Er is behoefte aan een uniforme basis voor beleid, uitvoering en samenwerking in het toezicht waarbij vergund sekswerk gecontroleerd kan worden en misstanden worden aangepakt.

Heldere rollen in een dynamische sector

Het Openbaar Ministerie, de VNG en de politie hebben daarom deze landelijke leidraad ontwikkeld. Het gaat onder meer om een heldere taakverdeling, een heldere taakverantwoordelijkheid en regionale (integrale) samenwerking. Goed toezicht is nooit het werk van één partij alleen. De leidraad biedt een uniform vetrekpunt en helderheid in verschillende rollen om tot een beter afgestemde toezichtspraktijk te komen. Daarom is er juist ook aandacht voor de acties die gemeenten en politie kunnen ondernemen en voor hun onderlinge samenwerking. Ook de rol van de Nederlandse Arbeidsinspectie komt in de leidraad aan bod. Deze organisatie houdt risicogericht toezicht op de naleving van arbeidswetten door werkgevers in de seksbranche. Daarnaast worden de verschillende verschijningsvormen van sekswerk toegelicht. Een goed begrip van deze dynamische sector is immers essentieel.

Werkzame principes en inspirerende voorbeelden

In de leidraad is volop aandacht voor de praktijk met inspirerende voorbeelden, bijvoorbeeld in de vorm van de zogenoemde Yukon-zaak. Een klein signaal bij een gemeente leidde daarbij tot een succesvol opsporingsonderzoek en resulteerde in 2023 in veroordelingen voor mensenhandel, kinderporno en andere zedenmisdrijven. Om te komen tot een gedragen leidraad zijn tal van deskundige partners op het gebied van sekswerk en mensenhandel geraadpleegd.

“De leidraad is zowel een oproep als een handreiking voor gemeenten en hun partners om het toezicht op de seksbranche te professionaliseren”, aldus Annette Bronsvoort, burgemeester van Oost Gelre en portefeuillehouder mensenhandel bij de VNG

“Toezichthouders zijn de oren en ogen in het sekswerkveld. Een goede samenwerking met opsporingspartners is essentieel om misstanden effectief aan te kunnen pakken”, aldus Maarten Noordzij, landelijk officier van justitie mensenhandel bij het Openbaar Ministerie

“We zijn als politie blij met deze leidraad. Er ligt nu een heldere rolverdeling in de aanpak van mensenhandel, zoals seksuele uitbuiting. Op basis hiervan kan de politie zich richten op haar politietaak, namelijk het opsporen van strafbare feiten, en kunnen de gemeentelijke toezichthouders zich richten op het bestuurlijke toezicht. Met een betere samenwerking tussen gemeenten, politie en OM vergroten we de mogelijkheid om integraal zicht te houden op de seksbranche. Zo kunnen we signalen van onveiligheid en misstanden adequater aanpakken en kunnen slachtoffers van seksuele uitbuiting sneller passende ondersteuning krijgen”, aldus Anja Leemans, Directeur Vreemdelingen, Migratie en Mensenhandel bij de politie.

Bron: politie.nl

65 sekswerkers zijn gecontroleerd tijdens een grote controle op illegale prostitutie en mensenhandel, vorige week in Midden- en West-Brabant. Er werd een te jonge sekswerker aangetroffen, net als harddrugs. Bij twee legale clubs in Zundert waren dertien sekswerkers die niet geregistreerd waren.

Vanuit negentien gemeenten in Brabant werd groot ingezet: 75 agenten en toezichthouders waren op de been voor deze controle. Daarnaast waren ook uitkeringsorganisatie UWV en stroomnetbeheerder Enexis erbij betrokken, om fraude met uitkeringen en elektriciteit te onderzoeken.

De controle was gebaseerd op meldingen en online advertenties. Sekswerkers die actief zijn in zowel de escortbranche als bij privé-ontvangst thuis, werden gecontroleerd.

De controleurs bezochten woningen in Dongen, Tilburg, Kaatsheuvel, Waalwijk, Oosterhout en Breda, waar illegaal sekswerk plaatsvond. Naar verwachting zullen de hoofdbewoners een boete (formeel last onder dwangsom) opgelegd krijgen van de betreffende gemeente.

In twee gemeenten werden drie legale seksbedrijven gecontroleerd. Bij twee clubs in Zundert werden in totaal 24 sekswerkers aangetroffen, van wie er 13 niet geregistreerd waren. Bij de derde club, in Breda, bleek alles in orde te zijn.

In Tilburg werden diverse locaties gecontroleerd. Op één adres troffen de controleurs vier Colombiaanse vrouwen aan die hier niet mochten werken. Aan een van hen was eerder al een verplichte terugkeer opgelegd. Elders werd een vrouw uit Brazilië aangehouden. In totaal zijn acht paspoorten ingenomen van sekswerkers die illegaal aan het werk waren.

19-jarige

Verder troffen controleurs een ‘handelshoeveelheid’ harddrugs aan in een woning, waarna een aanhouding volgde. Bij vijf mensen is een onderzoek gestart naar mogelijke uitkeringsfraude.

Elders troffen controleurs een 19-jarige vrouw aan die werkzaam was in de seksindustrie, terwijl dat pas mag vanaf 21 jaar. Voor haar is hulpverlening in werking gesteld.

Ook het West-Brabantse Prostitutie Maatschappelijk Werk (PMW) was betrokken bij de controle. Medewerkers gingen ter plekke in gesprek met sekswerkers. „We bieden hulp aan”, vertelt een van hen. „Een gratis soa-test vinden ze sowieso fijn.” Zes sekswerkers gaven aan verder in gesprek te willen met PMW.

„Het doel van dit soort acties is om illegale werkplekken aan te pakken en handhavend op te treden tegen hen die deze locaties faciliteren. Sekswerkers willen we duidelijk maken dat deze manier van werken niet is toegestaan”, vertelt Emy van Erp van het Bestuurlijk Interventieteam dat namens de gemeenten de controle uitvoerde.

In advertenties en tijdens controles wordt vooral ook gelet op signalen van dwang en mensenhandel. „In de hoop dat we het netwerk eromheen kunnen aanpakken en de sekswerker hulp kunnen bieden.”

Bron: bndestem.nl