Een jaar nu kunnen sekswerkers op de Nijmeegse tippelzone terecht zonder zich te registreren bij de gemeente. Die verwachtte extra overlast, maar de vraag is: hoe staat het er nu voor op de laatste tippelzone van Nederland?
„Ik wist niet eens dat hier een tippelzone is; als niemand het me had verteld, was het me niet opgevallen.” Saar Zuidwijk geniet van de zon, zittend aan een picknicktafel in een stenen voortuin. Ze woont pas drie weken in een studentencomplex aan de Lange Hezelstraat, precies tussen de ingang van de tippelzone en het Kronenburgerpark.
Naast Zuidwijk zit student en huisgenoot Wout de Vries, die hier inmiddels anderhalf jaar woont. „Ik vind het interessant dat we überhaupt nog een tippelzone hebben”, zegt hij. „Er wordt vaak geroepen dat we ervan af moeten, maar ik heb er geen last van.” Volgens De Vries, die vanuit zijn studentenkamer uitkijkt op de tippelzone, is de situatie ook niet veranderd ten opzichte van een jaar geleden: „Het is hier gewoon rustig.” Wel schrikt hij van voorbijgangers die regelmatig hard ‘hé hoeren’ of ‘kankerhoeren’ roepen. „De sekswerkers krijgen dat dus geregeld naar hun hoofd.”
Leo van Megen woont al 23 jaar in de buurt en heeft alle ontwikkelingen van dichtbij meegemaakt. „Ik ervaar nu al een paar jaar geen overlast meer van de tippelzone”, vertelt hij. De problemen liggen in het verleden: toen de loods op de Nieuwe Marktstraat op een bepaalde tijd sloot, weken sekswerkers uit naar de omgeving van zijn wooncomplex. Klachten en praktische maatregelen door de verhuurder, zoals het weghalen van overkappingen en ondergrondse containers, losten dit op. „De overlast is drie tot vier jaar geleden opgehouden. En het opheffen van die registratie? Daar hebben wij hier helemaal niets van gemerkt.”
Laatste tippelzone
Tussen 2021 en 2023 voerde de gemeente een ‘zorgaanpak’ in: sekswerkers dienden zich opnieuw te registreren voordat zij op de tippelzone konden werken. Zo hield de gemeente zicht op wie er stond en kon een team hen gericht begeleiden naar ander werk of passende hulp. Het plan was dat de zone daardoor op termijn vanzelf zou verdwijnen.
Maar de rechter zette een streep door die aanpak en toen moest Nijmegen ineens kiezen: óf de tippelzone open voor alle sekswerkers, óf meteen dicht. Het stadsbestuur koos meteen daarna voor sluiting, maar de gemeenteraad hield dat tegen.
„Het is erg lastig om de laatste tippelzone in Nederland te zijn”, aldus een woordvoerder van de gemeente. „De voorzieningen op de Nijmeegse tippelzone (zo is er een huiskamer voor de sekswerkers, de hulpvragen van de sekswerkers worden verzameld en uitgewisseld met hulpverleners en is er beveiliging) zouden een aantrekkende werking kunnen hebben op sekswerkers van buiten de stad of over de grens.”
Aantal sekswerkers daalde
De gemeente houdt de aantallen sekswerkers en klanten van de tippelzone wel nog bij. De meest recente cijfers, die van september 2024 tot en met maart 2025 lopen, laten zien dat het aantal sekswerkers daalde van 13 sekswerkers per maand in juli en augustus 2024 naar 9 sekswerkers in maart 2025.
Van de 18 vrouwen die in 2024 een vergunning hadden, werken er nog 8 met regelmaat op de zone. Van de 10 nieuwe sekswerkers sinds juli 2024 zijn er slechts 2 actief gebleven. Ook het aantal klanten liep terug: van 1418 in heel 2023 naar 1200 in heel 2024.
6 tot 12 klanten per avond
Uit de cijfers blijkt dat er helemaal geen sprake is van die aantrekkende werking, integendeel. De gemeente meldt ook dat de sekswerkers naar de zone komen ‘voor sociale contacten en tijdbesteding’ en ‘als veilige plek om bekenden te ontmoeten’. Het aantal klanten ligt tussen de 6 en 12 per avond, van wie 80 procent regelmatig komt. Na middernacht is er nauwelijks activiteit. Er is een ‘gemoedelijke sfeer’ zonder ‘verdringing’.
Een omwonende die niet met haar naam in de krant wil „omdat ik hier als oudere dame alleen zit”, woont er nu dertig jaar. „Naar volle tevredenheid, ik heb nergens last van, nooit gehad ook. Mensen zeuren overal over. Zelfs over het spoor terwijl ze weten dat dat er al lag toen ze ernaast gingen wonen. Maar bijvoorbeeld ook over de omleiding van bussen tijdens werkzaamheden.”
In de wet staat nergens precies omschreven wat ‘overlast’ betekent. Waar burgers bij de politie melding over maken – lawaai, intimidatie, vernieling, middelengebruik, viezigheid – is juridisch versnipperd over verschillende wetten. Er bestaat ook geen aparte Wet Openbare Orde. Gemeenten bepalen zelf wat hinderlijk is en leggen dit vast in hun Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Eindeloos bekeuren is niet een oplossing
„Overlast is echt subjectief”, zegt Jan Jacobs, voormalig wijkagent, die veertig jaar in het Nijmeegse centrum werkte. „Wat de één hinderlijk vindt, merkt een ander niet.”
Als ‘wijkagent zorgmijders’ zag Jacobs in de praktijk hoe meldingen van overlast vaak over dezelfde personen gingen: „Ernstig verslaafde mensen met psychiatrische problematiek die tussen instellingen zwerven. Als de hulpverlening tekortschiet, komt de politie in beeld, maar bekeuringen lossen het probleem niet op.”
De gemeentewoordvoerder sluit zich daarbij aan: „Inderdaad is eindeloos bekeuren niet in iedere situatie de weg naar een oplossing.”
Het eerste kwartaal van 2025 telde de politie 1474 overlastmeldingen stad-breed, maar geen daarvan kreeg de incidentcode ‘Overlast prostitutie’ in de buurt van de zone.
Gemoedelijke sfeer
Een woordvoerder van Politie Gelderland-Zuid vat het afgelopen jaar samen: „Het is rustig op de zone en onze werkdruk is sinds het afschaffen van het pasjessysteem in 2024 niet gestegen. We denken wel dat sekswerk steeds meer online wordt aangeboden.”
Buurtbewoner Van Megen: „Ik vind het belangrijk dat de tippelzone blijft. Als deze sluit, vrees ik dat de situatie terugkeert naar vroeger, waarbij de sekswerkers hun klanten in de buurt gaan afwerken.”
„Je moet die tippelzone inderdaad gewoon behouden”, zegt gepensioneerd wijkagent Jacobs, „mét huiskamer, afwerkloods en beveiliging. Dat is veilig voor die meiden. Als je het weghaalt, krijg je straatprostitutie op andere plekken of thuisprostitutie in woonwijken. Dan weet je niet meer waar het gebeurt, en is er geen toezicht meer.”
Bron: gelderlander.nl