Sekswerkers moeten makkelijker een rekening kunnen openen en een verzekering kunnen afsluiten. Daar heeft de beroepsgroep samen met banken en verzekeraars afspraken over gemaakt. Maar in de praktijk komt er weinig van terecht.
Nationale-Nederlanden (NN) maakte begin 2024 bekend dat sekswerkers vanaf dat jaar twee soorten verzekeringen konden afsluiten bij de verzekeraar: een aansprakelijkheidsverzekering en een inventaris- en goederenverzekering. Sekswerkers noemden het een “belangrijke stap in het destigmatiseren” van de beroepsgroep. Toch maakt bijna niemand er gebruik van.
Er zijn nog geen tien aansprakelijkheidsverzekeringen afgesloten in de afgelopen zestien maanden, laat een NN-woordvoerder weten aan NU.nl. “De inventaris- en goederenverzekering is helemaal niet afgesloten.”
De verzekeraar weet niet hoe het komt dat bijna geen sekswerker een verzekering afsluit. “De meeste andere ondernemersgroepen sluiten meer verzekeringen af”, zegt de woordvoerder. NN wil de verzekeringen blijven aanbieden en wil kijken of de dienstverlening kan worden uitgebreid voor sekswerkers.
Het meldpunt voor sekswerkers heeft wel een vermoeden waarom zo weinig sekswerkers zich laten verzekeren. “De digitale route werkt niet voor sekswerkers, dus zij moeten persoonlijk contact opnemen”, zegt een woordvoerder.
“De drempel om een verzekering aan te vragen wordt dan best wel hoog.” Volgens NN moeten alle klanten voor dat type verzekering langs een verzekeringsadviseur, en heeft dat niet met de doelgroep te maken.
‘Nieuw excuus van de banken’
Ook bij het openen van zakelijke rekeningen loopt het niet storm. Afspraken met de bankensector uit 2023 hebben “niks veranderd”, zegt Irina Hornstra van de Sekswerk Alliantie Destigmatisering (SWAD). “Banken sluiten de toegang tot normale maatschappelijke dienstverlening af.”
In 2023 is afgesproken dat banken minder lastige vragen stellen als een sekswerker een degelijke administratie laat zien, zoals een belasting- of btw-aangifte en een inschrijving bij de KVK. Verder mogen sekswerkers per jaar maximaal 100.000 euro aan contanten storten.
“Vervolgens hebben banken toch weer een excuus gevonden”, zegt Hornstra. “Ze vragen sekswerkers naar een vergunning, wetende dat die vergunning toch niet komt. Voor sekswerkers is dat proces heel duur en riskant.”
Een bank kan flinke boetes krijgen
- Banken zijn verplicht om witwassen en financiering van terrorisme te voorkomen. Bij grote sommen contant geld, waar sommige sekswerkers mee aan komen zetten, gaan alarmbellen af bij de bank.
- Verder moeten banken hun klanten kennen. Bankmedewerkers proberen daarom slachtoffers van mensenhandel eruit te pikken door veel vragen te stellen. Voor gewone sekswerkers kan dat erg vervelend zijn.
Vergunning is lastig te krijgen
Gemeenten bepalen zelf of sekswerkers zonder vergunning thuis mogen werken. In enkele steden, zoals Rotterdam, Tilburg en Utrecht, hoeven ze die vergunning niet meer te hebben. Daar werken de banken wel mee, zegt Hornstra. Maar in de meeste plaatsen is een vergunning verplicht.
Om een vergunning te krijgen, moeten sekswerkers een aantal hordes nemen. “Vaak zijn er geen vergunningen meer te verkrijgen in de gemeente. Verder worden er eisen gesteld aan het huis, zoals een nooduitgang en een brandblusser. Die eisen worden niet aan de thuiswerkende nagelstilist of advocaat gesteld”, zegt Hornstra.
Er kleven ook risico’s aan deze vergunningsaanvraag. “Als gemeenten klikken en tegen de woningbouw zeggen dat er sekswerk wordt verricht, kan de woningbouwvereniging per direct de huur opzeggen.”
Ook banken liggen dwars
Hornstra, die zelf ook als escort werkt, heeft ervaring met “een heel naar proces” met de bank. “Ze stellen allemaal vragen en je hoort nooit of het goed is.”
Terwijl er voor haar veel op het spel staat. “Als ik geen zakelijke rekening meer heb, kunnen mijn klanten niet meer met de pin betalen”, legt ze uit. “Ik vraag nieuwe klanten altijd om een deel van de rekening vooraf over te maken. Alternatieve oplossingen liggen net buiten wat normaal en juridisch acceptabel is.”
In 2023 kwam het toenmalige kabinet met een plan om de sociale en juridische positie van sekswerkers te versterken. Omdat er veel vooroordelen zijn over sekswerk, worden sekswerkers eerder uitgesloten van bijvoorbeeld een hypotheek of bankrekening. Ook in de zorg en bij de politie ervaren sekswerkers discriminatie.
Reactie van de banken
- De Nederlandse Vereniging van Banken (NBV) houdt geen aantallen van zakelijke rekeningen bij. Wel zegt een woordvoerder dat het sinds 2023 “makkelijker is geworden voor sekswerkers om een zakelijke bankrekening te openen”. Een evaluatie van de afspraken uit 2023 volgt later dit jaar.
- Volgens ABN AMRO “komt het niet echt van de grond”, maar worden er wel zakelijke rekeningen geopend voor sekswerkers. “Als er geen vereiste vergunning is, kán dat een reden zijn voor afwijzing.”
- Rabobank laat weten dat de beroepsgroep ook vóór 2023 zakelijke rekeningen kon openen. Om grote hoeveelheden contanten te voorkomen, moeten sekswerkers wel een pinautomaat gebruiken. In de afgelopen maanden zijn er “tientallen” zakelijke rekeningen geopend voor deze doelgroep, nadat de bank ‘ambassadeurs’ naar het werkveld had gestuurd.
- Het is niet bekend in welke gemeenten de meeste rekeningen worden geopend en of dat samenhangt met een lokale vergunningsplicht.
Bron: nu.nl