Op woensdag 22 november 2023 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Hoe staan de verschillende partijen tegenover sekswerk? Hieronder plaatsen wij aanvullend informatie, over wat de partijen in hun verkiezingsprogramma zeggen over sekswerk in Nederland.
Op het moment van schrijven is van onderstaande partijen een (concept) verkiezingsprogramma voor 2023 gepubliceerd, waardoor we per partij kunnen schrijven wat voor beleid ze voorstellen voor sekswerk in Nederland.
Standpunt BBB over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van BBB staat geen vermelding van sekswerk of prostitutie. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van BBB is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen.
Standpunt BIJ1 over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van BIJ1 staat sekswerk veelvuldig vermeld. Dit is wat BIJ1 vermeld:
BIJ1 kan niet vaak genoeg benadrukken dat sekswerk gewoon werk is. Wij strijden voor een land waarin sekswerkers vrij van vooroordelen zijn en in veiligheid hun werk kunnen doen. Dat is helaas nog lang niet het geval. Het Nederlandse sekswerkbeleid is ouderwets en achterhaald, en gaat nog steeds uit van repressie en criminalisering. BIJ1 volgt graag het voorbeeld van Nieuw-Zeeland en streeft naar totale decriminalisering van sekswerk. Sekswerkers verdienen vertrouwen en goede arbeidsrechten in plaats van stigmatisering. Zo zorgen we ervoor dat hun positie structureel beter wordt en zij gelijkwaardig mee kunnen doen aan onze samenleving.
BIJ1 zet zich in het bijzonder in voor sekswerkers die in kwetsbare posities zitten omdat zij bijvoorbeeld trans zijn, of ongedocumenteerd, of een combinatie daarvan. Deze sekswerkers moeten hun werk vaak noodgedwongen onvergund doen, waardoor ze vaker te maken krijgen met onveiligheid of uitbuiting. Veel kwetsbare sekswerkers kunnen hierdoor geen aanspraak maken op goede zorg en ondersteuning en worden daarnaast ook nog door de staat gecriminaliseerd. Dat helpt hen op geen enkele manier. We rekenen daarom per direct af met de wet WRS en stoppen met maatregelen die keer op keer bewezen hebben een tegengesteld effect te hebben. Sekswerkers weten zelf heel goed wat ze nodig hebben. Daarom praten wij met hen, in plaats van over hen.
BIJ1 strijdt voor een beleid waarin zelfbeschikking en goede werkomstandigheden centraal staan, en sekswerkers zeggenschap krijgen over hun eigen werk. Dit doen we op de volgende manieren:
SEKSWERK IS WERK
1. Sekswerk wordt volledig gedecriminaliseerd.
2. De rechten van sekswerkers worden gelijkgetrokken met de arbeidsrechten van andere zelfstandigen en werknemers.
3. De vergunningseis voor zelfstandige sekswerkers wordt opgeheven. Sekswerkers krijgen de mogelijkheid om thuis een ‘eenmanszaak’ te starten. Daarbij stellen we hen in staat diensten bij derden in te kopen zonder dat die partij gecriminaliseerd wordt.
4. Sekswerkers worden nooit verplicht bijzondere persoonlijke informatie te delen of zich te laten registreren. De Wet Regulering Sekswerk (WRS) gaat van tafel.
5. We maken in beleid onderscheid tussen sekswerk en mensenhandel. Sekswerk is werk en mensenhandel is uitbuiting. Sekswerk wordt belegd bij het Ministerie van sociale zaken en mensenhandel bij het Ministerie van Justitie & Veiligheid.
ZEGGENSCHAP OVER EIGEN WERK EN LEVEN
1. We praten met sekswerkers, niet over hen. Sekswerkers krijgen inspraak in en bepalen mede het beleid over sekswerk.
2. De leeftijdsgrens voor sekswerk blijft op 18 jaar en gaat niet naar 21 jaar.
3. Sekswerkers krijgen toegang tot (zakelijke) dienstverlening. Zij kunnen een bankrekening openen of hypotheek krijgen en worden met respect behandeld.
VEILIGE WERKPLEKKEN
1. We stimuleren gemeenten om lokaal voldoende veilige werkplekken voor sekswerkers te faciliteren en voorkomen dat gemeenten een eigen beleid van criminalisering kunnen voeren.
2. We versimpelen het vergunningstelsel voor exploitanten. Als sekswerkers het willen, moet het makkelijk zijn werkplekken te creëren waar zij kunnen werken met gedeelde voorzieningen en in nabijheid van collega’s.
Standpunt BVNL over sekswerk
In het verkiezingsprogramma van BVNL staat geen vermelding van sekswerk of prostitutie. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van BVNL is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen.
Standpunt CDA over sekswerk
In het CDA ontwerp-programma staat één vermelding over prostitutie, de term sekswerk komt er niet in voor. Dit is wat het CDA vermeld:
We pakken de uitbuiting van vrouwen en mensenhandel hard aan, ook in de vergunde prostitutie. De leeftijdsgrens voor prostitutie gaat omhoog naar 21 jaar, er komt een pooierverbod en we verzwaren de verantwoordelijkheid van klanten. Er komt meer geld voor uitstapprogramma’s en andere hulpverlening om prostituees een betere toekomst te bieden.
Standpunt ChristenUnie over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van ChristenUnie staan meerdere vermeldingen over prostitutie en geen vermelding met de de term sekswerk. Dit is wat ChristenUnie vermeld:
Invoering van het ‘Nordic model’. Zonder klanten zou mensenhandel niet bestaan, daarom wordt het kopen van seks strafbaar voor de klant, niet voor de prostituee, net als in bijvoorbeeld Zweden, Noorwegen en Frankrijk (Nordic model). We staan vierkant achter het burgerinitiatief ‘Ik ben onbetaalbaar’. Het pooierverbod wordt ingevoerd. Invoering van dit model moet altijd samengaan met goede hulpverlening en uitstapprogramma’s.
Uitstapprogramma’s voor prostituees. Uitstaphulp vormt een structureel onderdeel van het prostitutiebeleid. Landelijk wordt geborgd dat er in elke regio hulp beschikbaar is. Bovendien: uitstappen is één, de samenleving instappen is twee. Daarom wordt de doelstelling van de subsidies voor uitstapprogramma’s verbreed. Er is ook hulp nodig bij het vinden van werk, huisvesting (inclusief urgentieverklaring), scholing en schuldhulpverlening, om slachtoffers uit de klauwen van handelaren te houden. Projecten als het Overweeghuis in Groningen hebben een voorbeeldfunctie.
Bescherming van minderjarige slachtoffers: de grootste en meest onzichtbare groep slachtoffers van mensenhandel wordt beter beschermd. Klanten die seks kopen van minderjarigen zijn niet onschuldig, zij houden deze praktijken in stand en maken zich strafbaar aan een zedendelict. Er komt voldoende capaciteit voor opsporing en daadwerkelijke berechting. De wettelijke instrumenten om minderjarigen tegen seksueel misbruik te beschermen worden verruimd. Er komt speciale aandacht voor uitbuiting en mensenhandel van jongens.
Veilige opvang voor slachtoffers van loverboys, pooiers en mensenhandelaren. Vooral jonge meisjes die weglopen uit zorginstellingen vallen nu nog te vaak in de handen van daders. Maar ook op of om sommige scholen met kwetsbare kinderen wordt geronseld. Kinderen moeten veilig zijn, thuis of in een instelling, en ook op school. Nadere samenwerking tussen zorginstellingen en opsporing, bewustwording bij scholen zijn nodig om dit terug te dringen.
Online opsporen en hulpverlenen. Veel seksuele uitbuiting vindt uit het zicht plaats en vooral online. We investeren in innovatieve middelen zoals een webcrawler en de inzet van lokprofielen. Maar ook in online programma’s om slachtoffers te bereiken.
Versterken strafrechtelijke aanpak. Op dit moment worden te weinig mensenhandelaren en uitbuiters veroordeeld en komt men vaak niet verder dan het laaghangende fruit, de ‘kleinere pooiers’. We investeren in specialisatie van politiemensen, officieren van justitie en rechters. De aangiftebereidheid van slachtoffers wordt vergroot door het strafproces slachtoffervriendelijker te maken bij zaken rond mensenhandel. Daarnaast zetten we in op vroegbescherming, zodat slachtoffers zich veilig voelen om aangifte te doen.
Registratieplicht en taaleis voor prostituees. In aanloop naar de invoering van het ‘Nordic model’ komt er een registratieplicht voor prostituees. Zo voorkomen we dat vrouwen onderdeel blijven van het rondreizend kartel van mensenhandelaren. Ook worden er eisen gesteld als het voldoende beheersen van de Nederlandse of Engelse taal, het zelfredzaam zijn en het kennen van de eigen rechten.
Verbod ‘ruilprostitutie’. Er komt een verbod op prostitutie in ruil voor goederen of diensten. Dit is nodig om vaak jonge mensen, die in ruil voor onderdak, spullen, of drugs, seks hebben, te beschermen tegen misbruik en uitbuiting.
Aandacht voor mensenhandel bij asielverzoeken. Bij beoordeling van asielverzoeken is specifieke aandacht nodig voor mensenhandel. Medewerkers van de IND die asielaanvragen beoordelen moeten in staat zijn signalen van mannen, vrouwen en kinderen die vast zitten in een dwanghuwelijk, onder invloed staan van een pooier of zijn geronseld voor dwangarbeid te herkennen. Of iemand slachtoffer is wordt voortaan vastgesteld door een multidisciplinaire commissie, in lijn met de succesvolle ‘pilot aannemelijkheid slachtofferschap’.
Standpunt D66 over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van D66 staat sekswerk veelvuldig vermeld. Dit is wat D66 vermeld:
We decriminaliseren sekswerk. Voor veel sekswerkers is het onmogelijk om aan alle regels rondom hun werk te voldoen. Daarom kiezen sekswerkers er steeds vaker voor om in illegaliteit te werken, wat meer onveiligheid veroorzaakt. D66 wil dat anders.
• D66 wil dat Nederland, net als België, sekswerk decriminaliseert. Het nieuwe sekswerkbeleid moet samen met sekswerkers worden vormgegeven. Hierbij zijn de veiligheid en autonomie van
alle sekswerkers de belangrijkste uitgangspunten.
• Niet alle gemeenten in Nederland zorgen voor goede werkplekken voor sekswerkers. Voldoende veilige werkplekken moet de standaard worden in elke gemeente waar behoefte is. Dit gaat
zowel om thuiswerken als om andere werkplekken. De Rijksoverheid stimuleert dit en zorgt dat hiervoor geen belemmerende landelijke regelgeving bestaat.
• Het stigma dat op sekswerk rust, zorgt voor onveiligheid. D66 wil dat de landelijke overheid samen met sekswerkers en belangenorganisaties actief campagne voert om sekswerk te destigmatiseren. D66 is tegen de Wet Registratie Sekswerk.
• Geef individuele sekswerkers gelijke toegang tot het arbeidsrecht als andere werkenden. Zij moeten de vrijheid hebben om als zzp’er te werken, en mogen niet uitgesloten worden van verzekeringen of andere financiële dienstverlening.
• Binnen de seksindustrie moeten we financiële uitbuiting, dwang en geweld voorkomen en bestrijden. Met nationale wetgeving willen we de toegang tot hulpverlening en het rechtssysteem voor mensen die in een kwetsbare situatie zijn geraakt, garanderen.
Standpunt FVD over sekswerk
In het concept-verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie staat geen vermelding over prostitutie of sekswerk. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van FVD is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen,
Standpunt GroenLinks/PVDA over sekswerk
In het concept-programma van Groenlinks/PvdA staat één vermelding over prostitutie en één vermelding over sekswerk. Dit is wat ze vermelden:
Harde aanpak criminele organisaties. We pakken de criminele organisaties die zich bezighouden met drugscriminaliteit, mensenhandel en gedwongen prostitutie hard aan. Daarbij richten we ons op de topcriminelen die deze organisaties aansturen en de financiële stromen waar het ze om te doen is. Politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, FIOD, gemeenten en woningcorporaties werken daarvoor samen in een langjarige aanpak. We vergroten daarom de (financiële) kennis en slagkracht van opsporingsdiensten, het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht.
Decriminalisering sekswerk en aanpak mensenhandel. We willen een volledige decriminalisering van sekswerk en versterken de rechtspositie en veiligheid van sekswerkers. Sekswerkers krijgen dezelfde rechten en vrijheden als andere werknemers en zelfstandigen in de dienstverlenende sector. We zetten ons in om veilige werkplekken voor sekswerk mogelijk te maken. Er komt een eenduidige, landelijke aanpak op het gebied van mensenhandel. De huidige aanpak is te versnipperd en gemeenten kunnen het probleem niet altijd de prioritering geven die het verdient.
Standpunt JA21 over sekswerk
In het concept-verkiezingsprogramma van JA21 staat geen vermelding over prostitutie of sekswerk. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van JA21 is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen,
Standpunt NSC (Nieuw Sociaal Contract, Pieter Omtzigt) over sekswerk
In het verkiezingsprogramma van NSC, de partij van Pieter Omtzigt, staat één vermelding over prostitutie, de term sekswerk wordt niet genoemd. Dit is wat NSC zegt over prostitutie:
De minimumleeftijd voor prostitutie wordt verhoogd naar 21 jaar. We intensiveren de bestrijding van mensensmokkel en dwang en voeren een pooierverbod in. Exploitanten van bordelen en klanten hebben een zware verantwoordelijkheid om misstanden te signaleren en voorkomen.
Standpunt van Partij voor de Dieren over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren staat geen vermelding van sekswerk of prostitutie. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van de PvdD is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen.
Standpunt PVV over sekswerk
In het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Vrijheid staat geen vermelding over prostitutie of sekswerk. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van PVV is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen,
Standpunt van SGP over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van de SGP staat één keer het woord prostitutie, sekswerk wordt niet genoemd. Dit is wat SGP zegt over prostutie:
Prostitutie is geen normaal beroep, maar een vorm van moderne slavernij. Om seksuele uitbuiting en exploitatie van mensen te voorkomen is een totaalverbod op betaalde seks nodig. Daarnaast moet er meer werk gemaakt worden van uitstapprogramma’s voor prostituees.
Standpunt van SP over sekswerk
In het concept verkiezingsprogramma van de SP staat geen vermelding van sekswerk of prostitutie. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van de SP is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen.
Standpunt van Volt over sekswerk
In het conceptprogramma van Volt staat één vermelding over sekswerk. Dit is wat Volt vermeld:
Werken moet veilig zijn én werken moet lonen. Dit geldt voor alle vormen van werk, óók voor sekswerk. Zolang we de beroepsgroep niet als gelijkwaardig onderdeel van de arbeidsmarkt zien, blijven de omstandigheden waaronder sekswerkers werken onveilig en hun positie benadeeld.
We voeren een inclusief beleid, waarin sekswerkers als experts worden betrokken bij het formuleren van beleid en ze als primaire belanghebbenden een prominente rol spelen in het vaststellen van de doelen.
We zijn tegen de Wet Regulering Sekswerk. In plaats daarvan moeten maatregelen worden getroffen om sekswerkers tegende gevolgen van stigma te beschermen en sekswerk te destigmatiseren.
Standpunt van VVD over sekswerk
In het verkiezingsprogramma van de VVD staat geen enkele vermelding van sekswerk of prostitutie. Het is dus niet duidelijk wat het standpunt van de VVD is met betrekking tot sekswerk voor de komende verkiezingen.