We hebben onze zwaarlijvigheid mogelijk te danken aan een neanderthaler-gen. Dat bezitten wij omdat de moderne mens tienduizenden jaren geleden seks heeft gehad met een neanderthaler.
Deze belangrijke evolutionaire kennis danken wij aan paleogeneticus Svante Pääbo, die deze maand de Nobelprijs voor de geneeskunde kreeg.
Dankzij de Zweedse hoogleraar aan het Max Planck-instituut in Leipzig weten wij dat ongeveer twee procent van het dna van de moderne mens afkomstig is van neanderthalers, een uitgestorven menselijke ondersoort waarvan de eerste overblijfselen in de negentiende eeuw werden gevonden in het Duitse Neanderdal. Zij leefden grofweg tussen de 400.000 en 40.000 jaar geleden.
Seks
„Dat de Homo sapiens seks heeft gehad met de neanderthaler kun je nauwelijks schokkend noemen”, zei prof. Svante Pääbo enige jaren geleden in het Vlaamse wetenschapsmedium Eos. „Het zou pas vreemd zijn geweest als het nooit was gebeurd. Wél frapperend was dat we ook neanderthaler-dna aantroffen in het genoom van moderne Chinezen, en zelfs in dat van mensen uit Papoea-Nieuw-Guinea. Blijkbaar was de neanderthaler toch geen typisch Europese mensensoort.”
“Gen wellicht ook oorzaak lichte huid”
De geleerde legt uit: „Toen de eerste moderne mensen Afrika hadden verlaten, hebben ze zich ergens in het Midden-Oosten vermengd met de daar levende neanderthalers. De nakomelingen van dat slippertje hebben zich vervolgens verspreid richting Europa en Azië. Dat verklaart waarom we ook neanderthaler-dna terugvinden bij Aziaten, en zelfs bij Aboriginals.”
Het ’dikmaak-gen’ is niet het enige wat wij van onze verre neven uit het Neanderdal hebben geërfd. De Nobelprijswinnaar heeft er tot nu toe een stuk of vijf kunnen detecteren. Een ervan zorgt voor de codering waardoor eiwitten lichaamsvreemde organismen die onze cellen binnendringen, herkennen. Daarna vernietigt ons immuunsysteem de geïnfecteerde cel. „We vermoeden dat deze ’neanderthalergenen’ ons beter bestand hebben gemaakt tegen ziekten die voorkwamen buiten het Afrikaanse moederland.”, aldus de Nobelprijswinnaar.
Haren
En dan is er nog een specifiek type dat invloed heeft op het keratine-eiwit, een bestanddeel van onze huid en haren. „Het is verleidelijk om dan te denken dat we onze lichte huid te danken hebben aan de neanderthaler, maar zover zijn we nog niet”, lacht Svante Pääbo.
Hoe zou het op aarde zijn geweest als de neanderthaler, die in de verdrukking kwam door de zich veel sneller voortplantende homo sapiens, niet was uitgestorven? „Misschien zou het racisme dat we nu kennen dan wel een extreme variant hebben gehad, omdat ze toch duidelijk anders waren dan wij”, mijmert hij. „Of misschien zouden we geëvolueerd zijn naar een ruimdenkende soort die niet zo’n groot onderscheid maakt tussen dieren en mensen.”
Bron: Telegraaf.nl