Sekswerk verdwijnt uit het strafwetboek. Daarvoor heeft de commissie Justitie gisteren het licht op groen gezet. Het federaal parlement moet het voorstel nu nog goedkeuren, maar dat zou niet meer dan een formaliteit mogen zijn. Een goede zaak, vindt Daan Bauwens van Utsopi, een belangenvereniging van en voor sekswerkers. “Dit zet de deur open naar regels en een statuut.”
Het seksueel strafrecht in ons land dateert al uit de negentiende eeuw en kon dus wel een update gebruiken. “Alles zat in een grijze zone”, vertelt Daan Bauwens van Utsopi, een belangenvereniging van en voor sekswerkers. Hij is dan ook dankbaar dat het voorstel van de commissie de weg vrijmaakt om sekswerk uit het strafwetboek te schrijven. “Dit zet de deur open naar regels en een statuut.”
Want daar wringt het momenteel voor sekswerkers in ons land: zij hebben geen sociaal statuut. Vrijwillige prostitutie is in principe niet verboden, maar de organisatie ervan wel. Dat verbod is er om uitbuiting en mensenhandel tegen te gaan, maar in de praktijk komt het erop neer dat sekswerkers ook geen boekhouder kunnen nemen of een lening kunnen afsluiten bij de bank.
Uitbuiting en uitbating
“Het is gewoon een chaotische situatie”, legt Bauwens uit. Alles wat met sekswerk te maken had, was gecriminaliseerd. “Dat betekent dat de hele sector aan geen enkele regelgeving onderworpen kan worden, wat het heel moeilijk maakt om de grens te trekken tussen uitbating en uitbuiting.”
Dat is een fundamenteel verschil voor sekswerkers die in loondienst werken. “Die werken bij een uitbater. Dat is iemand die met respect voor veiligheids- en hygiëneregels een bedrijf runt waar mensen tewerkgesteld worden. Die regels bestaan momenteel niet. Dat kan nu pas, omdat het niet meer in het strafwetboek staat.”
Noem een uitbater zeker geen pooier, zegt Bauwens. “Een pooier is een uitbuiter, sowieso. Die grens willen we trekken. Uitbuiting van prostitutie blijft in het strafwetboek staan.”
“Dit zet de deur open voor een kader om op de juiste manier aan sekswerk te doen”
Deze beslissing is nog maar een begin en zal niet alle problemen voor sekswerkers oplossen, maar zet wel de deur open voor een kader om op de juiste manier aan sekswerk te doen, vertelt Bauwens. “Dat zou betekenen dat personen kunnen werken en dezelfde sociale rechten, zoals pensioenrechten, kunnen opbouwen als elke andere werknemer in ons land.”
Ook een belangrijke schemerzone voor iedereen die samenwerkt met een sekswerker zal verdwijnen.
“Voor zelfstandige sekswerkers zal dit wetsvoorstel de ‘derde partij’ decriminaliseren”, legt Bauwens uit. “Dat zijn bijvoorbeeld bankdirecteurs van banken die een rekening of een lening geven aan een sekswerker, verzekeraars of personen die een ruimte verhuren aan een sekswerker om daar aan sekswerk te doen. Die derde partijen worden uit het strafrecht gehaald, zodat zelfstandige sekswerkers hun job kunnen omkaderen zoals andere zelfstandigen.”
“Ik ga naar de bank kunnen gaan om een lening aan te vragen, want dat kon niet”
Voor sekswerker Veronique zou dat heel wat veranderen, getuigt ze in “Laat”. “Ik ga nu tegen mijn boekhouder kunnen zeggen dat we kunnen uitkomen voor onze samenwerking. Ik ga naar de bank kunnen gaan om een lening aan te vragen, want dat kon niet. Bovendien ga ik ook op een correcte manier kunnen onderhandelen, wat vroeger niet kon omdat ik gewoon niet sterk in m’n schoenen stond. Ik had niets. Maar nu is die schemerzone weggevallen.”
Coronacrisis
Zeker wanneer er iets ergs gebeurt, zoals de coronacrisis, speelt dat gebrek aan statuut vele sekswerkers parten. “In het zwart, in het grijs, er zijn veel verschillende manieren om als sekswerker te werken, maar niemand weet waar die mensen recht op hebben”, schets Bauwens het probleem.
Volgens minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) is dit voorstel dan ook een belangrijke stap vooruit. “We geven sekswerkers eindelijk waar ze recht op hebben: erkenning en bescherming. Als dit nu goedgekeurd wordt in de plenaire vergadering, dan gaan ze hun job kunnen uitoefenen met gelijke rechten. Tot nu toe vielen ze tussen wal en schip en zeker met corona hebben we gezien dat er onvoldoende bescherming was voor onze sekswerkers.”
Zonder de coronacrisis had deze aanpassing er waarschijnlijk zelfs niet gekomen, denkt Bauwens. “Corona heeft dit echt in gang gezet. Er is nu veel meer openheid gekomen naar sekswerk. We moeten nu vertrekken van de feiten op het terrein en niet alleen aan de stereotypen waaraan iedereen blijf vasthouden. We hebben hier tien maanden aan gewerkt met veel bloed, zweet en tranen. Dit was het moeilijkste, maar we hebben nog veel werk voor de boeg.”
Bron: vrt.be