Je hebt een goed salaris, betaalt belasting en draagt btw af, toch krijg je geen hypotheek. Het overkomt veel sekswerkers in Nederland, zo ook Flora. Ze werkt als webcammodel en trok bij Radar aan de bel. Radar nam de proef op de som en belde een middag met banken en hypotheekbemiddelaars: nergens kregen we als sekswerker een voet tussen de deur. Hoe wordt dit opgelost voor Flora en vele anderen?
Flora is online sekswerker, ze werkt thuis en voor iedere klant die ze heeft stuurt ze eerst een betaalverzoek, vervolgens volgt een whatsapp video call. ‘Je kan dus al mijn geldstromen terug relateren naar videogesprekken, dus hoezo zouden geldstromen niet te traceren zijn? Ze sluiten hiermee een hele beroepsgroep uit van het kopen van een huis’.
Gesjoemeld met inschrijving Kamer van Koophandel
Flora heeft talloze banken benaderd met een hypotheekaanvraag, maar tevergeefs. Overal werd ze afgewezen omdat ze als beroep sekswerker had ingevuld. Om toch een huis te kunnen kopen loog ze over haar daadwerkelijke beroep: ‘Mijn Kamer van Koophandel inschrijving heeft verschillende categorieën, dus ik heb er nu mee gesjoemeld’. Hoewel ze haar geld verdient met sekswerk heeft ze nu een hypotheek onder een ander beroep, iets wat Flora dwarszit: ‘Ik vind het echt belachelijk, ik betaal belasting, btw en al mijn geldstromen zijn te controleren. Ik weet trouwens van meer sekswerkers dat ze het zo oplossen’.
Ook Radar krijgt geen hypotheek
Ze benaderde Radar om dit probleem te agenderen. Wij namen de proef op de som en belde meerdere banken en hypotheekverstrekkers. Van ABN AMRO tot de Triodos Bank, van de Hypotheker tot de Hypotheekshop: Geen van de gebelde partijen wilde de ‘sekswerker’ een hypotheek aanbieden. Gewezen wordt op de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT) en de sectorrissico’s van de seksindustrie. Sectorbrede uitsluiting wordt dat laatste genoemd.
Sekswerkers in regeerakkoord
In het huidige regeerakkoord staan sekswerkers expliciet genoemd: “We versterken de rechtspositie van sekswerkers o.a. door toegang tot verzekeringen, zakelijke bankrekeningen en andere financiële dienstverlening”, liet Rutte IV noteren. Er is inmiddels ook een beleidsagenda geschreven. Maar tot op heden leidt dat voor Flora en haar collega’s tot niets. ‘Herkenbaar’, zegt Irina Hornstra, sekswerker en activiste voor de Sekswerk Alliantie Destigmatisering (SWAD). Als activiste richt zij zich ondermeer op het verbeteren van de positie van sekswerkers: ‘Banken verschuilen zich achter de witwaswet, maar eigenlijk is het ook een stigma. Mensen kijken er toch een beetje raar naar’.
‘Paard achter de wagen’
Steven van Weyenberg, D66-kamerlid, is klip en klaar: ‘De wet zegt: je moet kijken of iemand een risico is, maar dat mag nooit een excuus zijn om tegen een hele sector te zeggen, als sekswerkers en autohandelaren: Je krijgt bij ons geen bankrekening, of je krijgt geen hypotheek’. Volgens van Weyenberg is het het paard achter de wagen spannen: ‘Je ontneemt mensen iets wat wezenlijk is om mee te doen in de samenleving. Een bankrekening, een hypotheek. Dan dwing je mensen, als je niet oppast in de armen van louche figuren die wel geld willen lenen. Een verkeerde zaak, in strijd met de wet, dus daar moeten de banken mee stoppen’. Van Weyenberg stelde daarom afgelopen week vragen tijdens een Kamerdebat over Financiën.
Reacties van banken
Radar belde als sekswerker verschillende banken en hypotheekbemiddelaars. Nergens kregen we een hypotheek. We hebben de banken vervolgens om een reactie gevraagd. Die reacties zijn hier te lezen.
Triodos
‘Triodos Bank kiest ervoor om haar betrokkenheid bij de seksindustrie te beperken. Dit leidt ertoe dat we geen zakelijke diensten, zoals een zakelijke rekening, aanbieden aan (zelfstandig) ondernemers in de seksindustrie. Dienstverlening in de vorm van bijvoorbeeld een particuliere spaarrekening of een particuliere hypotheek aan een privépersoon werkzaam in de seksindustrie sluiten we daarentegen niet categorisch uit. Als we een persoon hebben afgewezen voor een particuliere hypotheek zonder intakegesprek, dan betreuren we dit. We hebben hierop binnen de bank gereflecteerd en nog eens expliciet gemaakt dat onze duurzame particuliere bankproducten openstaan voor privépersonen als aan de productvoorwaarden kan worden voldaan.’
Rabobank
‘Voor klanten in de sexindustrie geldt hetzelfde beleid bij verstrekken hypotheek (woonhuis) als voor andere klanten. Wanneer vast dienstverband / werkgeversverklaring / loonstrookjes, dan kom je in principe in aanmerking voor hypotheek. Daarbij (maar dat geldt ook voor klanten uit andere sectoren) geldt ook hier het Know Your Customer-beleid (KYC). Wanneer blijkt dat het risico op bv witwassen te groot is, dan kan een bank de klant weigeren. Als wettelijk vereiste informatie door de klant niet wordt aangeleverd dan mag een bank de klant überhaupt niet aannemen. Rabobank wil en moet daarbij voldoen aan de wet- en regelgeving mbt witwassen / fraude / terrorismebestrijding.’
ING
‘Iedere hypotheekaanvraag wordt op individuele basis beoordeeld volgens dezelfde criteria. Sekswerkers kunnen bij ING een hypotheek krijgen als zij voldoen aan deze criteria. In het kader van Know Your Customer (KYC), Wft en Wwft voeren we zorgvuldig klantonderzoek uit, op basis van individuele beoordeling. Indien er bij het klantonderzoek onacceptabele risico’s worden vastgesteld, dan verstrekken wij geen hypotheek. Dit betekent dat we aan al onze klanten (dus niet alleen sekswerkers) vragen kunnen stellen als we willen weten waar het geld vandaan komt. Wellicht wordt dat als vervelend ervaren.’
De Hypotheker
‘De Hypotheker is een hypotheekadviesorganisatie, wij sluiten zelf geen hypotheken af maar werken samen met vrijwel alle hypotheekverstrekkers in Nederland. Wij weten niet of geen enkele geldverstrekker een hypotheek verstrekt aan sekswerkers, maar wij hebben zelf geen ervaring met een geldverstrekker die dit wel mogelijk maakt.’
De Hypotheekshop
‘De adviseur [die Radar sprak], gaf aan dat hij een drietal banken heeft gebeld met het verzoek. Kreeg daar nul op het rekest. Hij heeft toen teruggebeld en aangegeven dat er geen mogelijkheden zijn. De adviseur gaf aan dat hij het persoonlijk erg raar vond, omdat je wel belasting betaalt en een KvK-inschrijving hebt, maar dus niet in aanmerking komt voor een hypotheek. Net als bij bijvoorbeeld coffeeshophouders. Iemand die daar in loondienst werkt, kan wel een hypotheek krijgen, maar de eigenaar niet.
We hebben als hoofdkantoor ook nog even onderzoek gedaan. Veel partijen sluiten het inderdaad uit. Een geldverstrekker verwoordt het in haar integriteitsbeleid als volgt:
In diverse branches wordt er veel met contant geld betaald. Dat vergroot het risico op witwassen en fraude. Aanvragers uit deze branches krijgen een verscherpt klantonderzoek als daar aanleiding voor is. Reken dan op extra beoordelingstijd. Voorbeeld van zo’n branche is seksindustrie (zzp-er of onderneming met maximaal 1 medewerker in dienst). Daarnaast krijgen aanvragers uit sommige branches bij ons geen hypotheek. Dat geldt bijvoorbeeld voor werkgevers en werknemers uit de seksindustrie met meer dan 1 medewerker in dienst of coffeeshops.’
ABN AMRO
‘In principe zijn er mogelijkheden voor deze beroepsgroepen. We sluiten ze niet uit in ons hypotheekacceptatiebeleid. Maar het is wel maatwerk. In de praktijk kan een uitgebreid nader klantonderzoek ingesteld worden, ook gezien het feit dat dit een contant/cash-intensieve sector is.’
Bron: radar.avrotros.nl
