Hoewel België een wereldprimeur scoorde door sekswerkers een officieel statuut te geven, zijn de problemen verre van de baan. Sekswerkers blijken niet altijd toegang te krijgen tot een bankrekening, omdat banken het niet vertrouwen. ‘De bank weigerde mij als klant, omdat ik uitbetalingen ontvang via OnlyFans.’

België stond deze week in de internationale schijnwerpers omdat het als enige land ter wereld sekswerkers een volwaardig werknemersstatuut heeft gegeven. Met die erkenning komen ook de bijbehorende sociale rechten en bescherming, zoals een pensioen en moederschapsverlof.

Voordien was de enige optie zwartwerk of een vals statuut, zoals ‘wellnessverantwoordelijke’. Het is een nieuwe stap, nadat in 2022 sekswerk al uit het strafwetboek werd gehaald. De ambitie is om het bonafide deel van de sector meer zuurstof te geven.

Het statuut moet het voor sekswerkers makkelijker maken om een bankrekening te openen. Voordien was dat moeilijk, omdat ze dreigden vervolgd te worden voor een prostitutiemisdrijf, waardoor banken en boekhouders een samenwerking vaak weigerden. Door de wet die deze week inging, kan een sekswerker voortaan legaal een rekening afsluiten.

Toch verloopt dat in de praktijk nog altijd erg moeilijk. Dat concludeert Utsopi, de Belgische belangenvereniging van sekswerkers. Bijna 10 procent van de zowat 700 sekswerkers die ze bevroeg over hun financiële reilen en zeilen, gaf aan dat het bankkantoor hun aanvraag voor het openen van een bankrekening weigerde.

‘De bank weigerde mij als klant, omdat ik vertelde dat ik uitbetalingen ontvang via OnlyFans (een sociaalmediaplatform met seksuele content, red.)’, klinkt het bij een van de bevraagden in het onderzoek van Utsopi en Violett en Espace P, twee socio-medische hulporganisaties. Een andere sekswerker kreeg van de bank te horen dat de job ‘niet binnen hun visie paste en (ze) daarom geen zakelijke rekening willen openen’.

Volgens Daan Bauwens, de directeur van Utsopi, zijn die cijfers hoogstwaarschijnlijk een onderschatting. ‘Een deel geeft aan dat ze geen rekening hebben, omdat ze bang zijn dat de bank te weten zal komen wat voor werk ze doen. Ze gaan er dus vanuit dat het niet zal lukken.’ Van de sekswerkers die er wel een Belgische bankrekening op nahouden, zegt de meerderheid (85 procent) dat hun bank niet weet dat ze als sekswerker aan de slag zijn.

Geblokkeerd

Naast weigeringen worden rekeningen soms ook geblokkeerd. In 13 procent was dat het geval. Bijna de helft van de sekswerkers kreeg van de bank de uitleg dat ze geld witwassen of aan verdachte transacties doen. Het ging dan bijvoorbeeld om te veel stortingen in cash, het ontbreken van een bewijs van inkomsten of een arbeidscontract, of om andere vragen over de oorsprong van de gelden.

‘Zonder dat de bank iets liet weten, werd mijn rekening plots geblokkeerd. Hoewel ik ze op voorhand had geïnformeerd dat ik veel cashstortingen doe’, klinkt het bij een getuige in de bevraging. ‘Het is niet correct om iemand zijn geld vast te zetten zonder enig bewijs van fraude of witwassen.’

Bauwens benadrukt de gevolgen voor de sector. ‘Zonder bankrekening kan je je rekeningen, huur of onlineadvertenties niet betalen. Je verliest ook klanten die met de bankkaart willen betalen. Het is dan een kwestie van tijd voor je financieel afhankelijk wordt van anderen. Laat dat nu precies zijn wat de nieuwe arbeidswet probeert te vermijden.’

Zonder eigen rekening verhoogt het risico op misbruik en uitbuiting, klinkt het in de sector. Ook is het moeilijker om een financiële reserve op te bouwen of een heroriëntering te overwegen. ‘De bankensector moet veel beter geïnformeerd worden over de huidige wetgeving’, zegt Bauwens.

Bron: Tijd.be

Als het aan de gemeente ligt komen er in Utrecht een à twee locaties waar sekswerkers zelfstandig een ruimte kunnen huren, maar dat blijkt niet makkelijk. Tijdens gesprekken met verschillende ondernemers in de branche is weliswaar gebleken dat er belangstelling is voor het idee, maar ook dat het vinden van een geschikte plek erg lastig is.

“We werken aan een stad waarin sekswerkers schoon, veilig en transparant hun beroep kunnen uitoefenen”, schrijft het college van B&W in een brief aan de raad. Zo is in september besloten dat sekswerkers onder bepaalde voorwaarden legaal thuis hun beroep uit mogen oefenen. “Voor de positie van de sekswerkers in Utrecht betekent dit een grote stap vooruit.”

De gemeente wil al enige tijd ‘kleinschalige’ locaties openen waar sekswerkers zelfstandig een ruimte kunnen huren. “Dat biedt hun relatief veel vrijheid om te kunnen werken wanneer zij dat willen, en op een plek waar ook andere sekswerkers zijn. Zelfstandige sekswerkers die niet thuis willen werken, kunnen hier een goede werkplek vinden.”

Ondernemers

Met verschillende ondernemers, waaronder de eigenaren van twee privéhuizen in Utrecht, is over het onderwerp gesproken. De gemeente benadrukt dat deze gesprekken oriënterend van aard waren, waarbij nog geen concrete plannen werden besproken.

Desalniettemin hebben de ondernemers aangegeven belangstelling te hebben om zo’n sekswerklocatie te beginnen, maar ook gaven zij aan dat het vinden van een geschikte locatie ‘het grootste aandachtspunt’ is. Zo zouden vastgoedeigenaren terughoudend zijn om te verhuren aan een exploitant van een seksbedrijf, en ook gaven de ondernemers aan dat zo’n plek vragen en zorgen op kan roepen bij omwonenden.

Tentoonstelling

“Zij (de ondernemers, red.) begrijpen dat de gemeente het aan hen laat om een geschikte locatie te vinden, en geven aan dat zij daar ook toe in staat zijn”, schrijft het college. “In vrijwel ieder gesprek werd de vraag gesteld of de gemeente een pand heeft dat als kleinschalige locatie kan worden gebruikt.”

Vooralsnog is dus nog geen geschikte locatie gevonden. In de tussentijd wil de gemeente een tentoonstelling in de stad organiseren om ervoor te zorgen dat mensen een ‘realistischer’ beeld krijgen van sekswerkers, want, zo schrijft het college, sekswerkers lopen nu nog tegen vooroordelen en stigmatisering aan.

Bron: duic.nl

In België kunnen sekswerkers sinds 1 december als werknemer in dienst, inclusief alle sociale rechten die daarbij horen. Een contrast met Nederland, waar sekswerk juridisch nog altijd flink in het verdomhoekje zit. Hoe kijken experts uit de Amsterdamse seksbranche naar de Belgische wereldprimeur?

In het kort houdt de nieuwe Belgische wet in dat sekswerkers die onder een werkgever werken, dat gaan doen op basis van een contract. Dat betekent dus recht op pensioen en ziektedagen, maar ook op werkloosheidsuitkering en zwangerschapsverlof.

Ook moeten Belgische werkgevers die sekswerkers in dienst willen hebben, aan strenge voorwaarden voldoen. De werkgever mag bijvoorbeeld niet veroordeeld zijn voor diefstal, fraude, mensenhandel of doodslag. Daarnaast schrijft de wet regels voor wat betreft de veiligheidsmaatregelen, werkuren en uitbetaling voor sekswerkers. ‘Een enorme stap voorwaarts,’ stelt de Belgische Unie van Sekswerkers.

Interesse en jaloezie

Nadia van der Linde, voorzitter van stichting Prostitutie Informatie Centrum (PIC) op de Wallen, volgt de ontwikkelingen rond de Belgische wetgeving ‘met veel interesse en ook jaloezie,’ vertelt ze. “Het is geweldig dat België sekswerk aan het decriminaliseren is. Dat het niet meer vanuit strafrechtelijk perspectief wordt benaderd, maar dat het gewoon wordt gezien als werk.”

“We zouden hier ook graag zien dat sekswerkers serieus worden genomen en dat het beleid zich, net als in België, richt op het versterken van hun positie,” zegt Van der Linde. “Er zijn al kleine stapjes vooruit gezet, bijvoorbeeld dat er nu iets meer mogelijkheden zijn voor sekswerkers om een zakelijke bankrekening te openen. Bizar toch, dat dat zo moeilijk is? Maar we hebben nog een lange weg te gaan, ook hier in Amsterdam.”

Fundamentele vrijheden

“De conservatieve wind rondom seks en sekswerk is de laatste jaren best sterk, ook politiek gezien,” zegt Marjan Wijers, bestuurslid van vereniging SekswerkExpertise. “Daarom is het heel verfrissend om een tegengeluid te horen. Het klopt dat sekswerk als sector vraagt om specifieke eisen. België heeft gezegd: nou, dat gaan we regelen.”

“Het Belgische statuut garandeert sekswerkers hun fundamentele vrijheden, zoals het weigeren van klanten of handelingen. Tegelijkertijd geeft het ze financiële zekerheid. Dat is ontzettend belangrijk, omdat het bij sekswerk gaat over je fysieke integriteit, over autonomie. Wat het ook doet, is sekswerkers dezelfde opties geven als andere beroepen. In Nederland is sekswerk sinds de opheffing van het bordeelverbod in 2000 een legaal beroep, maar het is eigenlijk alleen maar moeilijker geworden om legaal je werk te doen.”

Stigma en discriminatie

PIC en SekswerkExpertise maken deel uit van de Sekswerk Alliantie Destigmatisering (SWAD), een samenwerking van tientallen organisaties in Nederland om stigma en discriminatie tegen sekswerkers tegen te gaan.

Binnen de SWAD wordt met bewondering gekeken naar de succesvolle lobby die in België is gevoerd naar aanleiding van de coronapandemie, vertelt Irina Hornstra, een Amsterdamse sekswerker en coördinator bij SWAD. Net als in Nederland konden Belgische sekswerkers geen aanspraak maken op financiële steun. “In de pandemie moest ook het sekswerk op slot. Toen werd extra duidelijk hoe kwetsbaar de positie van sekswerkers is. De Belgische politiek realiseerde zich toen: dit kan zo niet.”

Sterke moraal

Dat komt door een essentieel verschil tussen de Belgische en Nederlandse politiek, zegt Hornstra: “De confessionele partijen hebben in België niets in de melk te brokkelen. In Nederland wel. Daardoor heerst er hier nog steeds de sterke moraal dat seks iets is dat alleen thuis zou moeten plaatsvinden, tussen man en vrouw en het liefst met voortplanting tot gevolg.”

Daar komt bij: Utsopi, de Belgische Unie van Sekswerkers, was de afgelopen jaren bij het hele politieke proces betrokken. “Hier hebben we geen officiële belangenbehartiger die namens sekswerkers kan onderhandelen. Dat is een gemis.”

Zwakke positie

Hornstra: “De positie van de meeste Nederlandse sekswerkers is zwak. De meesten werken als zzp’ers, maar doordat gemeenten de afgelopen twintig jaar steeds minder vergunningen zijn gaan uitgeven, worden veel sekswerkers gedwongen op niet-vergunde plekken te werken. En sekswerkers die bijvoorbeeld in een club of escortbureau en onder de zogenoemde opting-in-regeling vallen, zijn én geen werknemers én ook geen echte zelfstandigen. Daardoor zijn ze niet goed beschermd. Een ruzie met je exploitant kan betekenen dat je er zo uitgegooid kan worden.”

Volgens Hornstra zou het helpen als het beleid niet gemeentelijk maar landelijk wordt bepaald, waardoor sekswerkers niet zijn overgeleverd aan het wisselende (vergunnings)beleid van gemeenten. “Je ziet het ook in Amsterdam, over het erotisch centrum zegt de gemeente: dat komt er om de positie van sekswerkers te verbeteren. Sekswerkers zeggen dan: ‘Dít willen wij niet.’ En dan zegt de politiek: ‘Ja, maar wij weten het beter.’”

“Hier in Nederland worden sekswerkers geïnfantiliseerd en gemarginaliseerd door de overheid. En hoe meer je mensen marginaliseert en buitensluit, hoe groter de kans dat ze slachtoffer worden van uitbuiters en mensenhandelaren.”

Bron: Parool.nl

Belgische sekswerkers krijgen dezelfde arbeidsbescherming als elke andere werknemer. Die nieuwe wetgeving werd in mei door het Belgische parlement goedgekeurd in een poging om misbruik en uitbuiting aan te pakken, nadat het land in 2022 besloot sekswerk te decriminaliseren. Gisteren is de wet van kracht gegaan.

De nieuwe wet zorgt er onder meer voor dat sekswerkers arbeidsovereenkomsten en wettelijke bescherming hebben. Dat betekent dat zij nu recht hebben op onder meer ziektedagen, zwangerschapsuitkering en pensioenrechten. Daarmee is het de eerste wet in zijn soort ter wereld, meldt The Guardian.

Rechten en veiligheid

Ook krijgen sekswerkers nu het recht om seksuele partners te weigeren of specifieke handelingen uit te voeren en mogen ze op elk moment een handeling stopzetten of weigeren. Ze kunnen ook niet worden ontslagen voor deze weigeringen.

De wetgeving stelt bovendien regels vast over werkuren, betaling en veiligheidsmaatregelen. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de bedrijfspanden waarin hun personeel werkt, beschikken over paniekknoppen, schoon beddengoed, douches en condooms. Die bescherming geldt echter niet wanneer er thuis wordt gewerkt, of bij stripteases of pornografie.

Voorwaarts

Het is ‘een enorme stap voorwaarts’, stelt de Belgische Unie van Sekswerkers. De wetgeving zou volgens hen een einde maken aan wettelijke discriminatie van sekswerkers.

Er wordt verwacht dat er zo’n 5000 sekswerkers met een arbeidscontract aan de slag zullen gaan, schrijft de NOS. Sekswerk op zzp-basis blijft ook toegestaan.

Bron: rtl.nl